ORIGINAL_ARTICLE
مقدار جذب عناصر روی، مس، کادمیوم و سرب در برگ چندگونۀ چوبی
شهرک صنعتی روی در فاصله پنج کیلومتری جنوب شهر زنجان یکی از منابع آلودهکننده محیط است. در این مقاله به بررسی بهترین گونه چوبی جاذب عناصر سنگین مس، روی، کادمیوم و سرب و وسعت آلودگی پرداخته شده است. در منطقه شاهد، داخل محدوده شهرک صنعتی روی و در شعاعهای 0-1، 1-3 و 3-5 کیلومتری نمونههای برگ تعداد شش گونه چوبی اقاقیا، زبانگنجشک، سپیدار، تبریزی، رُز و بید جمعآوری شد. مقدار غلظت عناصر مورد بررسی اندازهگیری و سپس تجزیه آماری در قالب طرح اسپلیت پلات بر اساس طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقدار آلودگی به روی، کادمیوم و سرب در شعاع پنج کیلومتری هم چنان دیده میشود. آلودگی مس زیر حدّ بحرانی بود. ولی مقدار آلودگی به فلز سرب در محدوده شهرک صنعتی بسیار تهدید کننده است. بهترین گونه برای گیاهپالایی روی و کادمیوم گونه سپیدار تشخیص داده شد.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20158_986dffc706214999e4e02f015b3ca6df.pdf
2016-04-20
271
284
درختان غیرمثمر
فلزات سنگین
گیاهپالایی
طه
مجیدی
t.majidi@areo.ir
1
کارشناسی ارشد جنگلداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
LEAD_AUTHOR
مهدی
طاهری
2
استادیار تغذیۀ گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
فرهاد
آقاجانلو
3
مربی پژوهشی مرتعداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
احمد
موسوی
4
مربی پژوهشی گیاهشناسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
محمد
شجاعی
5
کارشناس منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
محمد
تکاسی
6
کارشناس ارشد تجزیه خاک و گیاه، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
پرویز
مرادی
7
استادیار بیوتکنولوژی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
فاطمه
حیدری
8
کارشناسی ارشد جنگلداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، زنجان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اجتماع بین گونه های بلوط در ارتباط با عوامل فیزیوگرافی در جنگل های زاگرس (بررسی موردی: جنگل های سردشت، ربط)
پژوهش حاضر به بررسی اجتماع بین سه گونه­ بلوط دارمازو (Quercus infectoria Oliv)، ویول (Quercus libani Oliv) و برودار (Quercus brantii Lindl) در ارتباط با ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت­های جغرافیایی پرداخته است. منطقه مورد بررسی جنگل­های بلوط شهرستان سردشت (منطقه ربط) به مساحت تقریبی 25000 هکتار است. روش آماربرداری ترانسکت خطی با طول ثابت 50 متر و فواصل 200 متر انتخاب شد. محاسبه اجتماع بین گونه­های بلوط در کل منطقه و در طبقات فیزیوگرافی مختلف با محاسبه ضریب فی بین گونه­ها انجام شد. به­منظور تعیین همبستگی بین گونه­ها از روش­های خی دو و ضریب همبستگی کندال استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که بین بلوط برودار با بلوط­های دارمازو و ویول در تمامی طبقات ارتفاعی اجتماع منفی وجود دارد، همچنین در جهت­های مختلف جغرافیایی و طبقات شیب نیز به­طور کلی شاهد اجتماع منفی بین بلوط برودار با دو گونه دیگر بلوط بودیم. این در حالیست که بین بلوط­های دارمازو و ویول در بیشتر طبقات ارتفاع، جهت و شیب اجتماع مثبت وجود دارد. در کل منطقه نیز همانند طبقات فیزیوگرافی، بلوط برودار با بلوط­های ویول و دارمازو اجتماع منفی داشته اما بین بلوط­های دارمازو و ویول اجتماع مثبت وجود داشت. همچنین طبق نتایج روش­های خی­دو و ضریب همبستگی کندال، بین بلوط برودار با بلوط ویول همبستگی معنی­دار و منفی وجود داشت که مؤید وجود اجتماع منفی بین این گونه­ها در طبقات فیزیوگرافی و در منطقه است.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20159_607095dd546a4f9a01a0e9acd4905520.pdf
2016-04-20
285
294
اجتماع گونهای
عوامل فیزیوگرافی
ضریب فی
جنگلهای زاگرس
جواد
اسحاقی راد
j.eshagh@urmia.ac.ir
1
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
LEAD_AUTHOR
عاطفه
مطلب پور
2
دانشآموختۀ کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
احمد
علیجانپور
a.alijanpour@urmia.ac.ir
3
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
فراوانی قارچ های ماکروسکوپی عامل پوسیدگی چوب در اکوسیستم های جنگلی با سابقه مدیریتی متفاوت در جنگل خیرود نوشهر
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدیریت جنگل بر حضور و فراوانی قارچ­های ماکروسکوپی انجام گرفت. بدین منظور با آماربرداری 100 درصد از کلیه درختان قارچ زده، برداشت قارچ­های عامل پوسیدگی از روی درختان در رویشگاه­های مورد بررسی سه رویشگاه که سه سابقه مدیریتی متفاوت در جنگل خیرود یعنی سه دوره نشانه­گذاری در پاتم، دو دوره نشانه­گذاری در نم­خانه و فاقد نشانه­گذاری درگرازبن برخوردار بودند انتخاب شدند. نتایج این بررسی نشان داد که بیشترین فراوانی قارچ­های ماکروسکوپی در طبقه پنج طبقه­بندی درختان از نظر سلامت یعنی خشکه­دار افتاده یافت میشوند. Ganoderma lucidum با 14 درصد بیشترین فراوانی و Cookeina sp. با 008/0 درصد کمترین فراوانی را داشتند. با توجه به مساحت مورد بررسی درصد حضور قارچ­های ماکروسکوپی در هر هکتار به ترتیب در جنگل­های دست­نخورده و نشانهگذاری نشده (گرازبن) 22/1، دستخوردگی کم (نم­خانه) 18/1 و دست­خوردگی زیاد (پاتم) 54/0 است. این پژوهش نشان می­دهد که درصد قارچهای ماکروسکوپی در جنگل­های بکر و دستنخورده بیشتر از جنگل مدیریتشده است.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20160_ad20c8d8a4b72ea5e276c15f2bae6df6.pdf
2016-04-20
295
305
اکولوژی قارچ
پوسیدگی چوب
حمایت جنگل
مدیریت جنگل
حامد
آقاجانی
1
دانشجوی دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
مروی مهاجر
2
استاد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
AUTHOR
محمدرضا
آصف
3
استادیار، گروه رستنی ها، مؤسسۀ تحقیقات گیاه پزشکی ایران، تهران
AUTHOR
انوشیروان
شیروانی
4
استادیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تولید نهال از ارقام هیبرید طبیعی صنوبر و استفاده از آنها در برنامۀ جامع زراعت چوب
نیاز فراوان به چوب و محدودیت در بازده تولید چوب جنگل­ها، سبب توجه به گونه­های تند رشد صنوبر شده ­است. درختان جنس صنوبر به ­دلیل دوپایه بودن، قابلیت آمیزش و دورگه شدن دارند که در اغلب موارد تولید چوب آنها از والدین خودش بیشتر است که بنام پدیده هتروزیس شناخته شده­اند. از مهم­ترین خصوصیات این هیبریدها علاوه بر رشد سریع و تنه صاف و سیلندریک، برخورداری از نرمش اکولوژیک و مقاومت چشمگیر در مقابل آفات و امراض می­باشند. از این­رو به­منظور انتخاب ارقام دورگه برتر صنوبر، چهار سال پیاپی از پایههای قوی و نخبه نهال­های یکساله صنوبر که در حاشیه رودخانه سفیدرود آستانهاشرفیه روییده و دارای رشد طولی و قطری بیشتری نسبت به دیگران بودند قلمه تهیه شد. آنها در نهالستانی که به همین منظور آماده شده بود، کاشته شدند. همچنین بذور رسیده از پایه مادری پایه P.d.69/55 جمع­آوری شد و پس از رویاندن، به شاسی گلخانه منتقل و سپس در عرصه کاشته شدند. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از تجزیه واریانس برای متغیرها و مقایسه میانگین متغیرها به روش آزمون LSD با استفاده از نرم­افزار SAS انجام شد. نتایج این پژوهش معرفی 13 پایه هیبرید طبیعی با دو منشأ قلمه (تهیه شده از حاشیه رودخانه سفیدرود) و بذر (بذوری که از پایه دلتوئیدس جمع­آوری و کاشته شدند) بوده است. پایه­های منتخب در مقایسه با رشد پایه شاهد P.d.69/55 دارای شاخصه­های برتر بوده­اند، انتخاب شدند. پایه­های هیبرید دارای رشد قطری برتر: P.x.87.1.S, P.x.89.3.C, P.x.88.4.C, P.x.88.5.C و رشد ارتفاعی برتر نیز P.x.88.1.S, P.x.89.3.C بوده­اند.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20161_9d13dcdc097f38961a46dfc3a89758c9.pdf
2016-04-20
307
317
انتخاب
زراعت چوب
صنوبر
هیبرید طبیعی
ابراهیم
لشکربلوکی
e.boloukii@yahoo.com
1
مربی پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، رشت
LEAD_AUTHOR
احسان
کهنه
2
کارشناس ارشد پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، رشت
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کمی و کیفی و مقدار خطرآفرینی درختان چنار شهر ارومیه
درختان از مهمترین عناصر سازنده پوششهای سبز شهری به شمار میآیند. با توجه به عبور و مرور روزانه افراد در پیادهروها و وسایل نقلیه در خیابانهای شهر، هرگونه عیب و نقصی در این درختان ممکن است به بروز خطرهای مالی و جانی منجر شود. برای این منظور ویژگی­های کمی و کیفی و مقدار خطرآفرینی درختان چنار خیابان شهید بهشتی ارومیه با استفاده از روش ترانسکت با نقطه شروع تصادفی و با شدت آماربرداری 20 درصد جمعآوری و محاسبه شد. ویژگی­های کمی شامل قطر برابرسینه و ارتفاع کل و ویژگی­های کیفی شامل خشکیدگی شاخهها و سرشاخهها، شکاف، شاخه دهی نامناسب، پوسیدگی، ضعف ساختاری، زخم، مشکلات ریشه و تماس با خطوط برق بودند. در مجموع 190 درخت اندازهگیری شد و پس از وزن دهی معیارهای خطرآفرین، نشان داده شد که تعداد 70 درخت (8/36 درصد کل درختان) در طبقه خطر بسیار کم، 102 درخت (7/53 درصد کل درختان) در طبقه خطر کم و 18 درخت (5/9 درصد کل درختان) در طبقه خطر متوسط قرار دارند؛ بنابراین انجام اقدامات اصلاحی مانند هرس تاج و قطع شاخههای خشک برای درختان با خطر متوسط پیشنهاد می­شود.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20162_fbdca36788bb68660eb0dea203b961cd.pdf
2016-04-20
319
335
ارومیه
جنگلداری شهری
خطرآفرینی
چنار
عباس
بانج شفیعی
banedg@yahoo.com
1
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
LEAD_AUTHOR
خدیجه
صمدزاده
2
دانشآموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
نسرین
سیدی
n.seyedi@gmail.com
3
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
احمد
علیجانپور
a.alijanpour@urmia.ac.ir
4
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اولویت بندی شاخص های مؤثر بر طراحی جاده های جنگلی (بررسی موردی: جنگل های لاکوبن،شهرستان عباس آباد، شمال ایران)
جاده­های جنگلی نقش مهمی در مدیریت، حفاظت و احیاء جنگل­ها در مناطق کوهستانی دارند. در این تحقیق برای انتخاب مهم­ترین معیارهای تأثیرگذار در طراحی جاده­های جنگلی از روش دلفی استفاده شده است. در مرحله اول معیارهای مهم­تر و مؤثرتر در طراحی جاده با استفاده از رویکرد دلفی تعیین شده و در مرحله دوم معیار­هایی که در مرحله اول انتخاب شده­اند، در مرحله دوم وزن دهی شدند. در این بررسی معیارهای فنی و زیست­محیطی مورد استفاده قرار گرفتند که این معیارها شامل شیب، فاصله از گسل و مناطق لغزشی، راه­های موجود، سنگبستر، بافت خاک، نوع تجهیزات بهره­برداری و خروج چوب، فاصله از آبراهه و چشمه، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، ارزش توده­ها از نظر حفظ ذخایر ژنتیکی، منطقه حفاظتشده، زیستگاه گونه­های جانوری، تنوع گونه­های گیاهی، موجودی در هکتار، چشمانداز (اکوتوریسم)، تیپ پوشش گیاهی، دسترسی به آبادی­های اطراف جنگل و دام سرا می­باشند. با استفاده از روش تصمیم­گیری چند معیاره (ELECTRE III) معیارها مورد بررسی قرار گرفتند و با مقایسات دو وجهی میان گزینه­ها، رتبه­بندی شدند. رتبه­بندی معیارها نشان می­دهد که معیار شیب دامنه با وزن 17/0 به­عنوان مهم­ترین معیار است و با بالاترین مقدار وزن در رتبه اول قرار گرفته و معیار دام سرا با وزن 004/0 یعنی کمترین مقدار وزن در رتبه آخر قرار دارد.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20163_1537aa08b3c7770d1ee2e86a1f402a36.pdf
2016-04-20
337
349
روش ELECTRE III
روش دلفی
شبکه جاده جنگلی
لاکوبن
معصومه
سلملیان
1
دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
سید رستم
موسوی میرکلا
aftabshomal@gmail.com
2
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
LEAD_AUTHOR
مهدی
عرفانیان
3
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
امید
حسین زاده
4
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
انباشت خشکه دارهای خرد در فاز کاهش پایه ها در مراحل تکاملی توده های آمیخته راش
خشکه­دار خرد یک جزء جداییناپذیر از اکوسیستم­های جنگل است و کمّی کردن اندازه آن نقش مهمی در مدیریت اکوسیستم­های جنگلی خواهد داشت. فاز کاهش پایه­ها یکی از مهم­ترین فازهای تحولی در روند تکامل توده­ها­ است. این پژوهش با هدف بررسی ویژگی­های کمی و کیفی خشکه­دارهای خرد در فاز کاهش پایه­ها در پارسل 319 بخش گرازبن از جنگل­های کمتر دستخورده خیرود نوشهر انجام شد. به این منظور سه قطعهنمونه یک هکتاری در این فاز انتخاب و تمامی خشکهدارهای بزرگتر از ده سانتیمتر به روش آماربرداری صد درصد اندازه­گیری شد. در قطعات نمونه یک هکتاری پنج قطعهنمونه چهار مترمربعی انتخاب و سپس مشخصات تمامی خشکه­دارهای کمتر از 10 سانتی­متر شامل قطر، ارتفاع یا طول، نوع گونه و مشخصات کیفی شامل شکل و درجه پوسیدگی ثبت شد. بر اساس نتایج بهدستآمده گونه راش بیشترین فراوانی (54 درصد) را در بین خشکه­دارها داشت و بعد از آن ممرز و دیگر گونه­ها به ترتیب 42 و چهار درصد از فراوانی خشکه­دارها را به خود اختصاص دادند. کلاسه قطری 5-1 سانتی­متری و 10-5 سانتی­متری به ترتیب 5/62 درصد و 5/37 درصد از فراوانی خشکه­دارها را در برداشتند. حجم متوسط خشکه­دارهای خرد در مجموع سه قطعهنمونه، 9/45 و به­طور متوسط 3/15 مترمکعب در هکتار به دست آمد که 4/42 درصد از انباشت کل خشکه­دارها (مجموع خشکه­دار درشت و خرد) را در این فاز شامل شد. در این فاز هیچ خشکه­داری با درجه پوسیدگی چهار مشاهده نشد.
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20164_7bfdf8bff9fd9309681c77f4ed97deab.pdf
2016-04-20
351
361
تکامل توده
خشکه دار خرد
راش
فاز کاهش پایه ها
مرتضی
مریدی
morteza.moridi@alumni.ut.ac.ir
1
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
LEAD_AUTHOR
مهرداد
ملکشاهی
2
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
AUTHOR
وحید
اعتماد
3
استادیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
AUTHOR
کیومرث
سفیدی
4
استادیار، دانشکدۀ فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
AUTHOR