دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
تأثیر شیوه گزینشی بر تغییرات برخی شاخصهای میکروبیولوژیکی خاک توده راش آمیخته جنگلهای هیرکانی
191
205
FA
فاطمه
رفیعی
دانشجوی دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
هاشم
حبشی
دانشیار، گروه جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
habashi.hashem@gmail.com
رامین
رحمانی
دانشیار، گروه جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
rahmani@gau.ac.ir
خسرو
ثاقب طالبی
دانشیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، کرج، ایران.
saghebtalebi@rifi-ac.ir
این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر اجرای شیوة گزینشی بر شاخص­های میکروبیولوژی خاک و تعیین عوامل مؤثر بر آنها در بخشی از جنگلهای معتدله شمال انجام شد. به این منظور، 18 قطعهنمونه­ به ابعاد 3×3 متر در روشنه­هایی به مساحت حدود 400 مترمربع و همین تعداد قطعهنمونه در زیر تاجپوشش در دو پارسل شاهد و مدیریت­شده به شیوة گزینشی با ترکیب گونه­ای راش آمیخته (راش-ممرز) در نظر گرفته شد و تغییرهای برخی از ویژگی­های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در عمق 10 سانتیمتر مورد بررسی قرار گرفت. میانگین تنفس خاک در زیر تاج­پوشش (64/0± 30/3 میکرومول در متر­مربع در ثانیه) نسبت به روشنه (62/0± 50/2 میکرومول در مترمربع در ثانیه) افزایش معنی­دار داشت، درحالیکه اختلاف معنی­دار در مقدار کربن آلی خاک روشنه و زیر تاجپوشش مشاهده نشد. افزایش رطوبت و دمای خاک منجر به افزایش معنیدار تنفس میکروبی، کربن زیتوده میکروبی و سهم میکروبی در روشنه­ها نسبت به زیر تاجپوشش شد که بیانگر تأثیر آشفتگی بر ویژگی­های موردبررسی است. این در حالی است که مدیریت به شیوة گزینشی تأثیر معنیداری بر مشخصه­های فوق نداشت که می­تواند حاکی از تشابه عملکرد اکوسیستم در این دو توده ­باشد.
تنفس خاک,تنفس میکروبی,شیوه گزینشی,روشنه,کربن زیتوده میکروبی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20470.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20470_475dd95fd6fb6b6b4157c1a5dc51c1f2.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
برآورد مشخصههای اکوهیدرولوژیک تنه و تاج درختان در جنگل دستکاشت کاج تهران
207
220
FA
سید محمد معین
صادقی
0000-0001-5562-6770
دانشجوی دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
moeinsadeghi@ut.ac.ir
پدرام
عطارد
دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
attarod@ut.ac.ir
امروزه یکی از موضوعات پژوهشی در زمینة اکوهیدرولوژی، برآورد مشخصه­های اکوهیدرولوژیک تاج­پوشش و تنه درختان است که به مدیران در انتخاب گونة مناسب برای پروژه­های جنگلکاری، فاصلة کاشت درختان، تیمارهای آبیاری و جنگلشناسی (تنک­کردن، روشن­کردن و هرس­کردن درختان) کمک می­­کند. هدف پژوهش پیش­رو، برآورد مشخصه­های اکوهیدرولوژیک درختان تودة جنگلی کاج تهران در پارک جنگلی چیتگر تهران طی یک دورة دوساله بود. بدین منظور، مقدار باران در هر رخداد با استفاده از 10 بارانسنج، مقدار تاج­بارش با استفاده از 60 باران­سنج و مقدار ساقاب با استفاده از جمع­آوری­کننده­های ساقاب مارپیچی شکل که بر روی شش درخت نصبشده بودند، اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که نقطة برآوردی اشباع آب تاج­پوشش: 07/2 میلی­متر، ظرفیت نگهداری آب تاج­پوشش: 97/0 میلی­متر، نسبت تبخیر به شدت باران در زمان بارندگی: 27/0، ضریب تاج­بارش مستقیم: 30/0، ظرفیت نگهداری آب تنه: 36/0 میلی­متر، ضریب ساقاب: 17/0، نقطه اشباع آب تنه: 12/2 میلی­متر و ضریب قیفی شکل تاجپوشش: 54/8 حاصل شدند. این پژوهش، اولین گام در راه شناخت هم­زمان تمام مشخصه­های اکوهیدرولوژیک تاج­پوشش و تنه درختان در کشور محسوب میشود و پیشنهاد می­شود که در پژوهش­های آتی، این مشخصه­ها در دورة زمانی طولانی مدت­تر و به­صورت هم­زمان مورد بررسی قرار گیرد.
ضریب ساقاب,ضریب قیفی کل تاجپوشش,ظرفیت نگهداری آب تاجپوشش,ظرفیت نگهداری آب تنه
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20471.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20471_692f1feaa8a0c8108d6140878ca488c8.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
مقدمهای بر ویژگیهای رستنیهای زیستبوم ماندابی نئور اردبیل
221
235
FA
خدیجه
علی نژاد
کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
alinezhad.kh86@gmail.com
الیاس
رمضانی کاکرودی
0000-0001-5370-1634
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
elias.ramezani@gmail.com
علیرضا
نقی نژاد
دانشیار، گروه زیستشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
anaqinezhad@gmail.com
مرتضی
جمالی
پژوهشگر موسسه بومشناسی و تنوع زیستی مدیترانه، وابسته به مرکز ملی پژوهشهای علمی فرانسه، دانشگاه مارسی و موسسه ملی توسعه پایدار فرانسه، اکس-آن-پرووانس، فرانسه.
morteza.djamali@imbe.fr
در این بررسی، رستنی­های رویشگاه آبی دریاچه نئور و تورب­زارهای بخش جنوبی و جنوب­غربی آن در امتداد یک شیب (گرادیان) رطوبتی بررسی ­شد. بر اساس ترکیب پوشش گیاهی و تغییر شیب رطوبتی، چهار پهنة رویشی تفکیک و 84 آرایة گیاهی (27 خانواده و 45 جنس) شناسایی ­شد. مهم­ترین خانواده­های گیاهی در این چهار پهنة رویشی شامل Poaceae (10 گونه)، Cyperaceae (9 گونه)، Asteraceae و Fabaceae (هرکدام 6 گونه) و Polygonaceae و Santalaceae (هرکدام 4 گونه) بودند. از نظر شکل زیستی، در پهنة رویشی اول (بخش کم­عمق کناری دریاچه)، هیدروفیت­ها با 8 گونه (61 درصد)، در پهنة رویشی دوم (گذار دریاچه-تورب­زار)، هلوفیت­ها با 10 گونه (47 درصد) و در پهنه­های رویشی سوم (تورب­زار) و چهارم (چمن­زارهای مرطوب)، همی­کریپتوفیت­ها به­ترتیب با 23 (70 درصد) و 15 گونه (88 درصد)، از بیشترین فراوانی برخوردار بودند. اکوسیستم ماندابی کوهستانی نئور، رویشگاه گونه­های گیاهی کمیابی مانند نی­توپی (<em>Sparganium emersum</em>) و انبانی (<em>Utricularia minor</em>) است. حفاظت از چنین زیست­بوم­های با ارزش و کمیابی، گامی مهم و اساسی در نگهداری و حراست از ذخایر ژنتیکی کشور در درازمدت است.
دریاچه کوهستانی,توربزار,نئور,شیب رطوبتی,گیاهان آبزی کمیاب
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20472.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20472_cd88c527e1b02d68f1e59b496af62179.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
مقایسۀ ویژگیهای زیستفنی ریشه گونههای زبانگنجشک (Fraxinus excelsior) و نوئل (Picea abies) جنگلکاریشده
237
247
FA
مرضیه
اسماعیلی
کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
m_esmaiili@alumni.ut.ac.ir
احسان
عبدی
دانشیار، گروه مهندسی جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
abdie@ut.ac.ir
محمد
جعفری
استاد، گروه مهندسی احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
jafary@ut.ac.ir
باریس
مجنونیان
استاد، گروه مهندسی جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
bmajnoni@ut.ac.ir
در این پژوهش دو تودة جنگلکاری­شده با گونه­های زبان­گنجشک (<em>Fraxinus excelsior</em>) و نوئل (<em>Picea abies</em>) با شرایط رویشگاهی مشابه انتخاب و از هر گونه، سهپایه به روش کاملاً تصادفی برای نمونه­برداری انتخاب شدند. برای بررسی پراکنش ریشه­ها، از روش حفر پروفیل و برای اندازه­گیری مقاومت کششی، از دستگاه اینسترون استاندارد استفاده شد. این پژوهش نشان داد که در هر دو گونه، پراکنش ریشه­ها و مقدار مسلح­سازی خاک با افزایش عمق خاک طبق تابع لگاریتمی و مقاومت کششی ریشه با افزایش قطر ریشه طبق تابع توانی کاهش می­یابند. به­طور میانگین بیش از 80 درصد از پراکنش ریشه­ها در عمق کمتر از 20 سانتی­متر و در نتیجه آن بیش­ترین مقدار مسلح­سازی خاک در این عمق مشاهده شد. طبق نتایج، مقاومت کششی ریشة گونة نوئل (64/2 ± 31/19 مگاپاسکال) با دامنة قطری 32/0 تا 93/4 میلی­متر به­طور معنی­داری بیشتر از گونة زبان­گنجشک (01/1 ± 98/16 مگاپاسکال) با دامنة قطری 42/0 تا 91/4 میلی­متر بود. همچنین مقدار مسلح­سازی خاک توسط ریشة گونة نوئل (008/0 ± 03/0 کیلوپاسکال) بیشتر از گونة زبان<strong>­</strong>گنجشک (005/0 ± 02/0 کیلوپاسکال) بوده است. نتایج این تحقیق ما را در استفاده آگاهانه از این گونه­ها در زیست­مهندسی یاری می­کند.
پراکنش ریشه,زیستمهندسی,مسلحسازی خاک,مقاومت کششی ریشه
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20473.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20473_cf2fec34d03e37eaa48bed7b2f606994.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
اثر مبدأ بذر بر جوانهزنی و مورفولوژی بذر و نونهالهای بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)
249
262
FA
عارفه
رحیمی نصب
کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
آفاق
تابنده ساروی
0000-0002-2899-6538
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
tabandeh@yazd.ac.ir
برای بررسی اثر مبدأ بذر بر جوانه­زنی و مورفولوژی بذر و نهال­های بلوط ایرانی (<em>Quercus brantii</em>Lindl.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. بذر بلوط ایرانی از شش جمعیت شامل: سردشت آذربایجان غربی، سلین کردستان، چله کرمانشاه، نوژیان لرستان، کبیرکوه ایلام و دورگ اناری از چهارمحال و بختیاری انتخاب شد<strong>.</strong> ابتدا صفات طول و وزن بذر 25 نمونه بذر از هر جمعیت که به­صورت کاملاً تصادفی انتخاب شده ­بودند، اندازه­گیری شد. سپس بذرها از هر مبدأ در سه تکرار در ژرمیناتور کشت شدند و پس از پنج روز به­صورت روزانه تعداد بذور جوانه­زده برای بررسی صفات جوانه­زنی طی 18 روز ثبت شد. سپس از هر مبدأ تعداد سه تا پنج نونهال در گلدان­های حاوی مخلوطی از پیت و پرلیت کشت شدند. پس از 30 روز، صفات رویشی نونهال­ها شامل: ارتفاع اندام هوایی، قطر یقه، تعداد برگ، وزن اندام هوایی و وزن ریشه اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مبدأ بذر روی صفات طول و وزن بذر، سرعت جوانه­زنی، میانگین مدت جوانه­زنی و وزن ریشه معنی­دار بود. بهطورکلی در شرایط پژوهش حاضر بذر و نهال­های تولید­شده مبدأ نوژیان لرستان و سلین کردستان از شرایط مناسب­تری برخوردار بودند.
بلوط ایرانی,مبدأ بذر,تنوع بین جمعیتی,جوانهزنی,صفات ریختی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20474.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20474_5ed81c527db09ba1909c12afa2098bc4.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
تعیین رویش تودههای جنگلی با روش کنترل سوئیسی (بررسی موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
263
273
FA
محسن
جوانمیری پور
دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
mjavanmiri@ut.ac.ir
محمدرضا
مروی مهاجر
استاد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
mohadjerm@ut.ac.ir
وحید
اعتماد
دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
etemad1336a@gmail.com
مقداد
جورغلامی
دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
jourgholamim@ut.ac.ir
در نظام جنگل­شناسی همگام با طبیعت دانستن مقدار موجودی جنگل جزء موارد ضروری برای اداره، بهره­برداری بهینه و پایدار از جنگل و تولیدات آن است. در این پژوهش که در پارسل­های 305، 306 و 309 بخش گرازبن به وسعت 88 هکتار انجام شد، با استفاده از آماربرداری صد درصد رویش حجمی به روش مستقیم اندازه­گیری و محاسبه شد. موجودی سالانه 6/431، 6/457 و 7/455 سیلو در ­هکتار به­ترتیب برای پارسل­های 305، 306 و 309 محاسبه شد. نتیجة محاسبه رویش در­ هکتار نشان داد که مقدار رویش جاری سالیانه در پارسل­های 305، 306 و 309 بهترتیب 3/3، 6/4 و 8/3 سیلو در ­هکتار است. همچنین درصد نرخ رویش حجمی سالیانه نسبت به اول دوره (سال 1383) در پارسل­ 305 برای درختان کم قطر، میان قطر و قطور 54/2، 03/2 و 96/0، در پارسل 306 برای درختان کم قطر، میان قطر و قطور 58/2، 1/3 و 55/1 و در پارسل 309 به­ترتیب برای درختان کم قطر، میان قطر و قطور 08/7 درصد، 3 درصد و 1 درصد است. اوج مقدار رویش در طبقات قطری 35 یا 40 سانتی­متر اتفاق افتاده و از طبقات قطری 75 سانتی­متر مقدار رویش به­تدریج کاهش می­یابد.
آماربرداری صد درصد,درصد رویش,رویش حجمی,شیوه تک گزینی,نرخ رویش
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20475.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20475_d8892720febdf8fa1501c7e9884bef14.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
3
3
2017
11
22
بازسازی تصویر معیوب ماهواره لندست با روش رگرسیون خطی وزنی و ارزیابی صحت نقشه پوشش اراضی (بررسی موردی: منطقۀ خوی)
275
289
FA
آیلار
نجف زاده
دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
najafzadehurmia89@gmail.com
مهدی
عرفانیان
دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
erfanian.ma@gmail.com
احمد
علیجانپور
0000-0003-3389-930X
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
a.alijanpour@urmia.ac.ir
سحر
بابایی حصار
دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
تصحیح­کنندۀ خط اسکن (SLC) سنجندۀ ETM+ ماهوارۀ لندست 7 در تاریخ 31 می 2003 دچار نقص فنی شد که در نتیجۀ آن حدود 22 درصد از پیکسل­های هر تصویر کامل، معیوب هستند. روش­های متعددی به­منظور بازسازی تصاویر معیوب لندست 7 در سطح دنیا ارائه شده است. در این پژوهش، روش رگرسیون خطی وزنی (WLR) در بازسازی تصویر معیوب 18 ژوئن 2011 منطقۀ خوی در فصل رشد گیاهان مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر معیارهای خطا (RMSE کمتر از 02/0 و ضریب کارایی ناش- ساتکلیف 91/0)، نشان داد که روش WLR در بازسازی تصویر معیوب (SLC-OFF)، از کارایی زیادی برخوردار است. در مرحلۀ بعد، با اعمال فن طبقه­بندی حداکثر شدت احتمال روی تصویر بازسازیشده، نقشه پوشش اراضی تهیه شد. نتایج ارزیابی صحت (ضریب کاپای 85/0، صحت کل 7/89 درصد، ضریب عدم تطابق تخصیص 2/3 و ضریب عدم تطابق کمی 9/6)، بیانگر کارایی روش WLR است. در شرایط فقدان تصاویر سنجنده TM، استفاده از روش مذکور در ترمیم تصاویر معیوب لندست 7 و تهیه نقشه­های پوشش اراضی موردنیاز در منطقه خوی، توصیه می­­شود.
تصحیحکنندۀ خط اسکن,WLR,پرکردن گپ,+ETM,خوی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20476.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_20476_32fc515b6188a03fc0036a7fc7df44f1.pdf