اثر رقابت ریزوسفری بر تغییرات فصلی فعالیت ویژه و مطلق اوره‌آز در کشت خالص و آمیخته بلندمازو و پلت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

2 دانشیار، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

3 استادیار، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

چکیده

ریزوسفر خاک منطقه‌ای با حداکثر فعالیت آنزیمی است و فعالیت آنزیمی آن به‌طور اصلی تحت تأثیر فعالیت ریشه‌های گیاهان است. فعالیت آنزیم اوره‌آز شاخص معدنی‌سازی نیتروژن آلی و تنظیم پویایی نیتروژن خاک است. هدف این تحقیق بررسی تغییرات فعالیت مطلق و ویژه اوره‌آز موجود در ریزوسفر کشت خالص و آمیخته بلندمازو و پلت در طی فصول مختلف است. 18 ریزوترون با قابلیت نمونه‌گیری از مکان‌های مختلف ریزوسفر در زمان‌های متوالی طراحی و ساخته شد. سه تیمار کشت دارای پنج تکرار و تیمار کنترل دارای سه تکرار بود. نتایج نشان داد که فعالیت مطلق و ویژه اوره‌آز بین تیمارهای کشت و فصول مختلف در سطح احتمال 95 درصد دارای اختلاف معنی‌دار است. در تیمارهای کشت فعالیت مطلق اوره‌آز از پاییز 94 تا تابستان 95 به ‎مقدار 0/18 درصد و فعالیت ویژه اوره‌آز به ‎مقدار 5/23 درصد روند افزایشی را نشان داد. کشت آمیخته بیشترین ‎مقدار و تیمار کنترل کمترین ‎مقدار فعالیت اوره‌آز را در تمامی فصول به خود اختصاص دادند. ‎مقدار فعالیت اوره‌آز در تمامی تیمارها در فصل زمستان کاهش محسوس داشت. کشت آمیخته به دلیل حضور دو گونه با ساختارهای متفاوت ریشه دوانی، ایجاد آشیان‌های اکولوژیک مکمل در فضای خاک کرده است که موجب افزایش قابل‌توجه فعالیت آنزیمی اوره‌آز در فضای ریزوسفر و زی‌توده ریشه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Rhizosphere Competition on Seasonal Variations of Absolute and Specific Urease activities in Pure and Mixed Planting of Chestnut-Leaved Oak and Persian Maple

نویسندگان [English]

  • Yasamin Sharifpour 1
  • Hashem Habashi 2
  • Alireza aliarab 3
1 Ph.D. Student of Silvicultural and Natural Resources, Faculty of Forest Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, I. R. Iran.
2 Associate Professor, Department of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Forest Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, I. R. Iran.
3 Assistant Professor, Department of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Forest Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, I. R. Iran.
چکیده [English]

Root competition is one of the restricting factors of plant growth. Plants have different effects on nutrient cycling in rhizosphere during competition with respect to different root physiology and morphology, rooting systems and mixture composition. Rhizosphere is a hot spot with greatest enzyme activities that is affected mainly by roots of plants. Urease enzyme activity is an index of organic nitrogen mineralization and adjustment of nitrogen dynamics in soil. The purpose is to study the variation of absolute and specific urease activities on rhizosphere in pure and mixed planting of Quercus castaneifolia and Acer velutinium during different seasons. 18 rhizotrons were designed and assembled with sampling capability from different locations of rhizosphere and sequential times. Three planting treatments have five replicate while control have three. Results revealed that there were significant differences (p<0.05) of absolute and specific urease activities between different planting compositions and seasons. Absolute and specific urease activities increased 18.0% and 23.5% respectively in planting treatments from autumn 2015 to summer 2016. Mixed planting and control treatment have the most and the least absolute and specific urease activities respectively during all the studied seasons. Urease activity showed significant decrease in all treatments in winter. Mixed planting with two species have different rooting structure, created complementary ecological nests in the soil space, causing a significant increase in root biomass and urease activity on rhizosphere.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urease
  • Root competition
  • Rhizotron
  • Oak
  • Maple