رابطه تنفس میکربی و کربن زی توده میکربی با ماده آلی خاک در تیپ‌های مختلف جنگل راش آمیخته

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان

چکیده

تنفس میکربی و کربن زی‌توده میکربی خاک دو شاخص مهم زیستی برای ارزیابی کیفیت رویشگاه هستند که می‌توان به کمک آن‌ها سلامت اکوسیستم و سرعت چرخش کربن در تیپ‌های جنگلی حین فرآیند تجزیه لاش­ریزه را تعیین کرد. هدف از این تحقیق تعیین رابطه تنفس میکربی خاک و کربن زی‌توده میکربی با ماده آلی خاک در تیپ‌های جنگل راش آمیخته در قطعه دائمی پارسل 32 جنگل شصت کلاته است. 90 قطعه‌نمونه به‌صورت منظم - تصادفی انتخاب و مشخصات درختان یادداشت و از خاک نمونه شد. تنفس میکربی خاک به روش ظروف‎ دربسته، کربن زی‌توده میکربی خاک به روش تدخین-استخراج و ماده آلی خاک به روش والکلی-بلک در نمونه‌های خاک تعیین شد. تحلیل‌ها توسط رگرسیون خطی، آنالیز واریانس و آزمون دانکن انجام شد. چهار تیپ درختی راش خالص، راش-ممرز، راش- افرا و آمیخته در منطقه شناسایی شد. نتایج تجزیه واریانس تنفس میکربی، کربن زی‌توده میکربی و ماده آلی خاک در تیپ‌های درختی نشان داد، بین تیپ راش خالص با دیگر تیپ‌ها تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد وجود دارد. نتایج رگرسیون خطی رابطه مثبت معنی‌داری بین تنفس میکربی، کربن زی‌توده میکربی و ماده آلی خاک نشان داد و ضریب تبیین 89 درصد گویای نقش حائز اهمیت مواد آلی خاک در غنای میکربی و افزایش سرعت تجزیه لاش­ریزه است. کیفیت و سلامت خاک رویشگاه در تیپ راش-ممرز به‌واسطه‌ی همراهی ممرز حداکثر بود، از این­رو در نشانه‌گذاری جنگل حین عملیات جنگل‌شناسی بر حفظ ممرز توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Microbial respiration and microbial biomass C relationship with soil organic matter in different types of mixed beech forest

نویسنده [English]

  • Hashem Habashi
Faculty of Forest Science, Gorgan University of Agricultural and Natural Resources Sciences
چکیده [English]

Soil microbial respiration (SMR) and microbial biomass C (MBC) are two important site quality indices that can be used to assess the health status and rate of carbon cycling in forest ecosystems during litter decomposition processes. The purpose of this study was to determine the relationship between SMR and MBC with soil organic matter (SOM) in mixed beech forests in a permanent plot in compartment 32 in Shastkolate Forest, Golestan province, northern Iran. Using systematic random sampling, tree characteristics were recorded and soil samples collected in 90 sample plots. SMR determined using Closed-Bottle method, MBC by fumigation-extraction method and SOM by Walkley-Black method. Linear regression analysis, ANOVA and Duncan test were conducted. In this study, four forest types including pure beech, beech-hornbeam, beech-maple and mixed beech were distinguished. ANOVA tests revealed significant differences (α=5%) between SMR and MBC in pure beech stands compared to other forest types. Linear regression showed positively significant relation between SMR and MBC with SOM. Regression R2 was about 0.89 indicating the importance of SOM in enhanced microbial richness and litter decomposition rate. Soil quality and health were shown to be highest in beech-hornbeam forest type, suggesting the importance of hornbeam intermixed with beech. Silviculturists should thus acknowledge the crucial role of hornbeam in silvicultural interventions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil microbial respiration
  • Microbial biomass C
  • Soil organic matter
  • mixed beech