دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
بررسی ویژگی های فیزیکی خاک 11 سال پس از ساخت جوی-پشته بر روی مسیرهای چوبکشی
169
182
FA
مهسا
هاشمی
دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران
mahsaa.hashemi@gmail.com
مهرداد
نیکوی
0000-0002-4985-2648
دانشیار، گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران
mehrdad.nikooy@gmail.com
علی
صالحی
دانشیار، گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران
asalehi70@hotmail.com
رامین
نقدی
0000-0002-6671-0369
استاد، گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایران
naghdir@yahoo.com
10.30466/jfrd.2021.121054
شناخت راهکارهایی برای بازیابی خاک مسیرهای چوبکشی ضروری است. یکی از فعالیتهای مدیریتی برای اصلاح کوبیدگی و جلوگیری از فرسایش، احداث جوی­پشته در مسیرهای چوبکشی است. بازیابی ویژگی­های فیزیکی خاک 11 سال پس از احداث جوی-پشته بر روی مسیرهای چوبکشی در قطعات 40 مترمربعی در قالب دو طبقه شیب (کمتر از 10 درصد و بیشتر از 10 درصد) و سه طبقه ترافیک (کم، متوسط و شدید) در جنگل­های سری ناو در غرب استان گیلان بررسی شد. متغیرهای موردبررسی شامل وزن مخصوص ظاهری، تخلخل، نفوذپذیری و عمق شیار بود. اندازه­گیری نفوذپذیری خاک با استفاده از پنترومتر جیبی، نمونهبرداری مربوط به وزن مخصوص ظاهری با استفاده از سیلندر و اندازهگیری شیار با استفاده از شاخص 5 متری انجام شد. شاخص­های موردبررسی در هر تیمار، در سه تکرار مورد تحقیق قرار گرفتند. تأثیر تغییرات شیب و ترافیک بر روی ویژگی­های فیزیکی خاک بر روی 72 نمونه انجام شد. نتایج نشان داد که اثر شیب، ترافیک و اثر متقابل آنها بر روی متغیرهای وزن مخصوص ظاهری، درصد تخلخل، نفوذپذیری و عمق شیار معنیدار است. مقدار وزن مخصوص ظاهری، تخلخل و نفوذپذیری در طبقه شیب کم و ترافیک کم بازیابی شده بود و بین این طبقه با طبقههای شاهد تفاوت معنیداری مشاهده نشد. نتایج پژوهش اثر مثبت ساخت جوی-پشته در بازیابی ویژگی­های خاک در مسیرهای چوبکشی را مسیرهای با ترافیک و شیب کم نشان داد.
وزن مخصوص ظاهری,جوی پشته,ویژگیهای فیزیکی خاک,عمق شیار,نفوذپذیری
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121054.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121054_6365c20f36f65f0c33ba9da9d25f3d29.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
تأثیر اجرای طرح صیانت بر ویژگیهای کمی و کیفی توده بالغ، زادآوری و گسترش موخور در جنگلهای شهرستان ثلاثباباجانی، استان کرمانشاه
183
197
FA
مظهر
محمودی
کارشناسی ارشد جنگلدری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
mazhar.mahmoudi@yahoo.com
احمد
علیجانپور
0000-0003-3389-930X
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
a.alijanpour@urmia.ac.ir
عباس
بانج شفیعی
0000-0003-1832-4882
استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
banedg@yahoo.com
محمد رضا
زرگران
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
m.zargaran@urmia.ac.ir
علی
منصوری
کارشناس ارشد منابع طبیعی استان کرمانشاه، ثلاث باباجانی، ایران
mansouri@yahoo.com
10.30466/jfrd.2021.121055
این پژوهش برای بررسی تأثیر اجرای طرح صیانت بر ویژگی­های کمی، کیفی، گسترش موخور و زادآوری در توده­های جنگلی شهرستان ثلاث­باباجانی انجام­شد. بدین منظور در داخل توده­های جنگلی صیانت­شده و صیانت­نشده، دو عرصه به مساحت 40 هکتار با شرایط فلورستیکی و فیزیوگرافی مشابه انتخاب­ شدند. سپس شبکه آماربرداری منظم تصادفی به ابعاد 100×100 متر طراحی و 40 قطعه نمونه دایره­ای­شکل به مساحت 12 آر در هر کدام از آن­ها پیاده­ شد. در هر قطعه­نمونه علاوه بر مشخصات محیطی، ویژگی­های توده بالغ شامل نوع گونه، مشخصات کمی درختان مانند قطر برابر­سینه (با حد شمارش 5/7 سانتی­متر) و قطر کوچک و بزرگ تاج درختان و ویژگی­های زادآوری اندازه­گیری ­شد. برای مقایسه داده­های کمی بین دو توده، از آزمون t مستقل و برای داده­های کیفی از آزمون مربع کای استفاده ­شد. براساس نتایج به­دست­آمده از این پژوهش گونه <em>Quercus brantii</em> و گونه <em>Crataegus</em> sp. بهترتیب دارای بیشترین و کمترین درصد آمیختگی در منطقه مورد بررسی بودند. میانگین قطر تاج، درصد پایههای سالم، میانگین تعداد جست در پایههای دارای جست و میانگین تعداد موخور در پایههای مبتلا به موخور در منطقه صیانتشده بیشتر از منطقه صیانتنشده است.
ثلاث باباجانی,جنگلهای زاگرس,طرح صیانت,قطر تاج,موخور
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121055.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121055_9b118c8c46160d8839dc2253181145c5.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
ارزیابی برداشت چوب و دام بر تخریب جنگل با مدل بهینه تخریب
199
211
FA
علی
جهانی
0000-0003-4965-3291
دانشیار، گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، تهران، ایران
ajahani@ut.ac.ir
جهانگیر
فقهی
0000-0003-2253-5789
استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
jfeghhi@ut.ac.ir
وحید
اعتماد
0000-0001-9803-6260
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
vetemad@ut.ac.ir
10.30466/jfrd.2021.121056
طرح­های جنگلداری اغلب از اثرها و پیامدهای ناسازگار محیطزیستی مانند بهرهبرداری بی­رویه چوب و چرای دام برخوردارند. هدف از این پژوهش ارزیابی اثر برداشت چوب و دام بر تخریب جنگل خیرود نوشهر با استفاده از مدل بهینه تخریب جنگل و در چهار سناریوی وضعیت موجود، بدون برداشت چوب، بدون دام، و بدون برداشت چوب و دام است<strong>. </strong>واحدهای همگن محیط­زیستی با استفاده از منابع اکولوژیکی تهیه و مجموعه فعالیت­های انسانی انجام­شده و شدت اثرهای آن­ها در واحدهای همگن محیط­زیستی به­دست آمد. پس از پیش­بینی ضرایب مدل در سناریوهای ذکر­شده اقدام به مقایسه آماری خروجی­ها و بررسی معناداری تغییرات شد. مقایسه آماری ضرایب تخریب در چهار سناریو با توجه به غیرنرمال بودن داده­ها با استفاده از آزمون کروسکال والیس انجام شد. بر اساس سطح معناداری به­دست آمده تفاوت معناداری بین ضرایب تخریب سناریوهای مختلف وجود دارد. میانگین ضرایب تخریب در در هر یک از سناریوهای وضعیت موجود، حذف دام، حذف برداشت چوب و حذف هر دو فعالیت به­ترتیب برابر با 49/1، 72/0، 9/0 و 3/0 به­دست آمد. بر اساس نتایج پژوهش، دام مهم­ترین عامل تخریب جنگل و پس از آن بهره­برداری چوب قرار دارد. مدل مورد استفاده در این پژوهش به­عنوان یک سیستم پشتیبان تصمیم­گیری قابلیت بالایی در پیش­بینی و مقایسه سناریوها و سیاست­های مختلف مدیریتی در جنگل دارد و با استفاده از این مدل می­توان قبل و بعد از اجرا طرح جنگلداری اثرهای اجرای طرح را به­خوبی ارزیابی کرد.
جنگل خیرود,ضریب تخریب,مدیریت جنگل,واحد همگن محیط زیستی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121056.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121056_2c3771396099114ca3ec3c431b47d68b.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
تأثیر نوع دام و شدت چرا بر ترکیب و تنوع پوشش گیاهی در جنگلهای آرمرده شهرستان بانه
213
234
FA
سیران
خون سیاوشان
0000-0003-2639-7942
دانشآموختۀ کارشناسیارشد جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
sairankhoonsiavashan@gmail.com
زاهد
شاکری
پژوهشگر گروه تعاملات اکولوژیک- اجتماعی در بوم سازگانهای کشاورزی، دانشگاه گوتینگن و دانشگاه کاسل، آلمان
shakeri.zahed@gmail.com
کیومرث
محمدی سمانی
0000-0001-9874-9543
گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
forester28@yahoo.com
حسین
معروفی
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، ایران
hosein_maroofi@yahoo.com
10.30466/jfrd.2021.121026
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر نوع و شدت چرای دام و عوامل محیطی بر ترکیب و تنوع پوشش­گیاهی در پنج منطقه با انواع دام (گاو، بزمرخز، بزمو، گوسفند) و شدت چرایی متفاوت (در قالب پنج تیمار) در جنگل­های آرمردۀ بانه است. برای نمونه­برداری از پوشش­گیاهی، 34 قطعه­نمونه (100 مترمربع) برداشت شد. تفاوت بین مناطق از نظر تنوع گونه­ای با استفاده از آنالیز واریانس و تأثیر چرای دام بر ترکیب پوشش­گیاهی با استفاده از آنالیز گرادیان مستقیم (RDA) بررسی شد. نتایج نشان داد منطقۀ قرق و منطقۀ دارای چرای هر چهار نوع دام با شدت بالا به­ترتیب از بیشترین و کمترین تنوع گونه­ای برخوردارند. درصد تاج­پوشش، ارتفاع از سطح دریا، تیپ بلوط ایرانی- مازودار و نرخ چرای دام مهم­ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر پوشش گیاهی بودند. نتایج رسته­بندی نشان داد نوع دام و شدت چرا در کنار عوامل محیطی فوق تأثیر معنی­داری بر ترکیب پوشش­گیاهی می­گذارند به­گونه­ای که با افزایش نوع دام و شدت چرا، گونه­های یکساله و مهاجم بیشترین حضور و با کاهش آن پهن­­برگان­ علفی، درختچه­ها و ژئوفیت­های پیازدار­ بیشترین پراکنش را در ترکیب پوشش­گیاهی به­خود اختصاص می­دهند.
آنالیز گرادیان مستقیم,بزمرخز,تنوع گونهای,نرخ چرای دام,زاگرس شمالی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121026.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121026_7b30a21c18a3584bb285f061e5ed2d14.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
ارزیابی کمی پویایی کربن و نیتروژن خاک تحت جنگلکاریهای بلندمازو و توسکا ییلاقی
235
248
FA
محمدکاظم
پارساپور
دانشآموخته دکتری علوم جنگل، دانشکدة منابعطبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
mparsa66@yahoo.com
یحیی
کوچ
0000-0003-3965-9665
استادیار گروه علوم جنگل، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
yahya.kooch@yahoo.com
سیدمحسن
حسینی
استاد گروه علوم جنگل، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
hosseini@yahoo.com
سید جلیل
علوی
0000-0001-7490-406X
استادیار گروه علوم جنگل، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
j.alavi@modares.ac.ir
10.30466/jfrd.2021.121025
با توجه به تخریب جنگلهای هیرکانی طی سالهای گذشته، جنگلکاری توانسته است بهعنوان یک راهکار مناسب بهمنظور احیاء مناطق تخریب­شده مورد توجه قرار گیرد. در این میان، گونههای توسکا ییلاقی و بلندمازو در سطوح وسیع مورد جنگلکاری قرار گرفتهاند. روابط کمی عناصر (استوکیومتری)، نقش مهمی در تجزیه ماده آلی با تغییر دسترسی نسبی این عناصر در خاک دارد و شاخص مهمی برای فهم بهتر شرایط میکروبی و مواد آلی در خاک است. هدف از این پژوهش، تعیین اثر نوع گونه درختی در سنین مختلف بر روابط کمی در این جنگلکاریها است. این بررسی در توده­های 15، 20 و 25 ساله جنگلکاریهای شرکت چوب و کاغذ مازندران انجام و در هر یک از عرصهها، تعداد 30 نمونه خاک و لاشبرگ بهروش تصادفی سیستماتیک از عمق 10 سانتیمتری خاک برداشت شدند. براساس نتایج، بیشترین مقادیر روابط کمی کربن به نیتروژن خاک (33/18)، زیتوده میکروبی کربن به نیتروژن (88/15)، کربن به نیتروژن آلی ذرهای (36/10) و کربن به نیتروژن آلی محلول (00/3) در سنین بالاتر بلندمازو مشاهده شدند که اختلاف معنیداری با گونه توسکا ییلاقی داشتند. همچنین، تودههای بلندمازو در سنین بالاتر موجب بهبود روابط کمی کربن و نیتروژن خاک در سالهای آتی جنگلکاری میشوند.
احیاء جنگل,زیتوده میکروبی,مواد آلی ذرهای,مواد آلی محلول,نسبت میکروبی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121025.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121025_8c971696d81918e888b482c4ac60070e.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
ارزیابی تخریب روسازی در محل قوسهای جاده جنگلی درجه دو (بررسی موردی: حوزه آبخیز 11 شاندرمن)
249
261
FA
پوراندخت
قویدل
دانشآموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
ghavidelpouran@msc.guilan.ac.ir
رامین
نقدی
0000-0002-6671-0369
استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
naghdir@yahoo.com
اسماعیل
قجر
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
i.ghajar@yahoo.in
مهرداد
میرزایی
0000-0001-7177-6461
دانشآموخته دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
mehrdadmirzaei28@gmail.com
10.30466/jfrd.2020.53081.1499
هدف از این بررسی، ارزیابی تخریب روسازی جاده­های جنگلی در محل قوس­ها است. بدین منظور 30 قطعه نمونه به مرکزیت قوس­های موجود بهصورت انتخابی برداشت و اندازه­گیری شد. در مجاورت هر یک از قطعات نمونه، یک قطعه نمونه بهعنوان نمونه شاهد اندازه­گیری شد. در هر قطعه نمونه شاخص تخریب روسازی براساس هفت شاخص «مقطع عرضی تخریب­شده»، «زهکشی تخریب­شده»، «تولید غبار»، «کرکره­ای شدن»، «چاله»، «شیار» و «سستی توده خاک» اندازه­گیری شد. برای تجزیهوتحلیل داده­ها از آزمون­های آماری t جفتی و ویلکاکسون استفاده شد. نتایج نشان داد در همه قطعات نمونه در محل قوس­ها، دو شاخص تخریب «مقطع عرضی تخریب­شده» و «تولید غبار» مشاهده شد درحالی­که 3/3 درصد قطعات نمونه کناری بدون این تخریب­ها بودند. شدت تخریب ناشی از «زهکشی تخریب­شده» کنار جاده و «مقطع عرضی تخریب­شده» در محل قوس­ها بیشتر از قطعات کناری بود و از نظر آماری اختلاف معنی­داری بین قوس­ها با قطعات کناری مشاهده شد. بررسی مقدار «کرکره­ای شدن» نشان داد که به­ترتیب 70 و 7/66 درصد از قطعات نمونه برداشت­شده در محل قوس­ها و قطعات کناری بدون این نوع تخریب بودند. نتایج نشان داد، عمق و مساحت «چاله­ها» و «شیارهای» ایجاد­شده و همچنین «سستی توده خاک» در محل قوس­ها بیشتر از قطعات کناری بود. نتایج این پژوهش اهمیت انجام فعالیت­های مستمر تعمیر و نگهداری و لزوم به­کارگیری شاخص­های ارزیابی را در برنامه­ریزی نگهداری روسازی نشان می­دهد.
تخریب روسازی,تعمیر و نگهداری,جادهسازی,جنگلهای هیرکانی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121057.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121057_2d1b7a76569f7edbfce5c61548721f59.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
تأثیر خصوصیات خاک در خشکیدگی درختان بلوط (Quercus brantii Lindi.) و بررسی پاسخهای اکوفیزیولوژیک این گونه به درجات مختلف خشکیدگی (پژوهش موردی: منطقة دادآباد در استان لرستان)
263
278
FA
زهرا
عظیم نژاد
0009-0009-2217-9527
دانشجوی دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
azimnejadzahra@yahoo.com
ضیاالدین
باده یان
0000-0002-2368-6354
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
badehian.z@lu.ac.ir
عبدالحسین
رضایی نژاد
دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
rezaeinejad.hossein@gmail.com
شهرام
احمدی
دکتری جنگلداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس، شیراز، ایران
shahmadi110@gmail.com
10.30466/jfrd.2021.121027
برای بررسی ارتباط خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین ویژگیهای فیزیولوژیکی درختان بلوط در ارتباط با پدیده خشکیدگی، تعداد 30 قطعهنمونه مربعی به روش منظم تصادفی به مساحت 2500 مترمربع و با استفاده از شبکه­ای به ابعاد 200×200 مترمربع انتخاب شدند. درصد خشکیدگی در هر قطعهنمونه محاسبه و نمونه­برداری از خاک و برگ درختان بلوط انجام شد. برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مانند بافت، هدایت الکتریکی، اسیدیته، وزن مخصوص ظاهری، درصد تخلخل، کربن و مواد آلی و غلظت عناصر Ca،Mg ،N ،P ، K و Na اندازه­گیری شدند. آنزیم­های پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات­پراکسیداز، مالون­دی­آلدهید، اسیدآمینه پرولین، کلروفیل a و b، کلروفیل کل، رنگدانه کاروتنوئید و غلظت عناصر Ca،Mg ،N ،P ، Kو Na در برگ درختان نیز سنجش شد. مقایسه میانگین متغیرهای مورد بررسی نشان داد که بین طبقات مختلف خشکیدگی تنها از نظر نیتروژن برگ اختلاف معناداری وجود دارد. بهطورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که در منطقه مورد بررسی، ویژگی­های خاک ارتباط معناداری با خشکیدگی نداشته است. از طرفی قابلیت­های فیزیولوژیکی درختان نمی­تواند به­تنهایی پاسخگوی درجات خشکیدگی­های متفاوت آن­ها باشد.
زوال,خصوصیات خاک,صفات فیزیولوژیکی,عناصر غذایی
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121027.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121027_8cffeef5ccf229d3b64fbdd756b70d5b.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
تأثیر سن توده دستکاشت توسکا ییلاقی بر ترسیب کربن خاک
279
291
FA
مظاهر
الازمنی
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
alazmani.mazaher@yahoo.com
سید محمد
حجتی
0000-0001-7518-4391
دانشیار، گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
s_m_hodjati@yahoo.com
سیدمحمد
واعظموسوی
0000-0002-0090-7257
استادیار، گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
waezmousavi@gau.ac.ir
محیا
تفضلی
0000-0003-4790-1706
دکتری جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
mahya_tafazoli@yahoo.com
10.30466/jfrd.2021.121058
تاکنون پژوهشی در خصوص اثر سن درختان روی ویژگی­های خاک و همچنین ترسیب کربن در خاک انجام نشده است، بنابراین هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثر سن توده دست­کاشت توسکا ییلاقی روی برخی ویژگی­های خاک و ترسیب کربن آن بود. سه توده جنگلکاری 25، 30 و 35 ساله توسکا ییلاقی واقع در پارسل­ها شش و هفت جنگل شصت­کلاته انتخاب شد. برای بررسی ویژگی­های کمی درختان قطر و ارتفاع تمام درختان با استفاده از روش آماربرداری صددرصد ثبت شد. در هر یک از تودهها قطعات­نمونه با ابعاد 20×20 متر با استفاده از روش منظم-تصادفی با ابعاد شبکه 50×50 متر پیاده شد. سپس در هر قطعه نمونه از عمق 15-0 سانتی­متر با استفاده از روش استوانه فلزی نمونه خاک تهیه شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار رطوبت خاک (44/2±49/45 درصد) و کمترین مقدار چگالی ظاهری (02/0±36/1 گرم بر سانتی­متر مکعب) در توده 35 ساله مشاهده شد. بیشترین مقدار pH (01/0±59/7) و کمترین مقدار هدایت الکتریکی (02/0±71/0 دسی­زیمنس بر متر) در توده 35 سال مشاهده شد. بیشترین و کمترین مقدار درصد نیتروژن کل خاک و همچنین ترسیب کربن به­ترتیب در توده­های 35 و 25 سال مشاهده شد. نتایج تجزیه به مؤلفه­های اصلی نشان داد که توده 35 ساله با دو توده دیگر تفاوت دارد؛ از این­رو می­توان بیان کرد که توده توسکا ییلاقی در این سن نیز توانایی بالایی در ترسیب کربن خواهد داشت.
تثبیت نیتروژن,تغییر اقلیم,جنگلکاری,ویژگیهای خاک
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121058.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121058_3021df6628145a05a68fa6f5b183b19b.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
شناسایی و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای فراروی سازمانهای مردمنهاد در مدیریت پایدار عرصههای جنگلی استان گلستان
311
293
FA
غلامرضا
اعتمادی نسب
دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
gh.etemadi2017@yahoo.com
محمد هادی
معیری
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
moayeri38@yahoo.com
احمد
عابدی سروستانی
دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
abediac@yahoo.com
محمدرضا
شهرکی
کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
m.rshahraki@yahoo.com
10.30466/jfrd.2021.121059
باوجود تلاش­های انجام­شده در شکل­گیری و نقش­آفرینی سازمان­های مردم­نهاد در حفاظت و پایداری عرصه­های منابع طبیعی، سازمان­های مردم­نهاد هنوز نتوانسته­اند جایگاه مناسب را کسب کنند. این پژوهش با هدف شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت­ها­ و تهدیدهای فراروی سازمان­های مردم­نهاد ­محیط زیستی در مدیریت پایدار عرصه­های جنگلی انجام شد. جمعیت مورد بررسی شامل کارشناسان و اعضای 12 سازمان مردم­نهاد منابع طبیعی و زیست­محیطی در استان گلستان بود که 120 نفر از آن­ها به­عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسشنامه محقق­ساخته­ بود که سوالات آن بر مبانی نظرات کارشناسان و اعضای سازمان­های مردم­نهاد طی 60 مصاحبه تنظیم شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش SWOT استفاده شد. نتایج نشان داد که وزن نقاط قوت بیشتر از وزن نقاط ضعف و وزن تهدیدها بیشتر از فرصت­های فراروی سازمان­های مردم­نهاد است. بر مبنای برآیند عوامل درونی و بیرونی، بهترین استراتژی برای سازمان­های مردم­نهاد، استراتژی تهاجمی است که در آن بر استفاده از نقاط قوت و فرصت­های موجود برای گسترش فعالیت­های سازمان­های مردم­نهاد تأکید می­شود.
مدیریت پایدار,جنگل,حفاظت,سمن
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121059.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121059_80493039445624cbd84ab5a30a1c9b4f.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
اثر مدیریت بر لاشریزه، اندوخته کربن خاک و برخی از ویژگیهای خاک تودههای گلابی وحشی (Pyrus syriaca and P. globra) (بررسی موردی: جنگل دهکهنه سپیدان، استان فارس)
313
325
FA
مهرداد
زرافشار
0000-0001-9334-4432
استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
mehrdadzarafshar@gmail.com
یعقوب
ایران منش
0000-0002-1666-718X
استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
y_iranmanesh@yahoo.com
مهدی
پورهاشمی
0000-0002-8918-6336
دانشیار، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
doveyse@yahoo.com
سید کاظم
بردبار
0000-0001-8612-0633
استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
sbordbar86@gmail.com
محمدرضا
نگهدار صابر
استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
sabersiamak@gmail.com
محمد جواد
روستا
دانشیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
mjavadrousta@yahoo.com
کوکب
عنایتی
کارشناسارشد، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
enayatik@yahoo.com
علیرضا
عباسی
کارشناس، بخش تحقیقات منابعطبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
a.abasi@areeo.ac.ir
10.30466/jfrd.2021.121029
خاک اکوسیستم­های جنگلی منبع عظیمی برای ذخیره کربن اتمسفر بوده که در صورت مدیریت صحیح سهم آن در مقابله با گرمایش زمین فزونی خواهد گرفت. در این پژوهش، سهم اندوخته­کربن در خاک و لاش­ریزه در دو توده قرق­شده 50 ساله (کمتر دخالت­شده) و قرق­نشده (دخالت­شده) گلابی ­وحشی مقایسه شد. همچنین، ویژگی­های خاک شامل درصد رطوبت، چگالی­ظاهری، کربن ­آلی، نیتروژن­ کل، فسفر و درنهایت تنفس­میکروبی خاک نیز بررسی شد. در هر توده، نمونه­های خاک در 5 و نمونه­های لاش­ریزه در 10 تکرار برداشت و خصوصیات آن­ها با استفاده از آزمون T غیرجفتی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به­طور واضح نشان داد که ذخیره ­کربن خاک و کربن ­آلی لاش­ریزه چوبی در توده کمتر­دخالت­شده به­دلیل تراکم بیشتر پوشش درختی بیش از دو برابر توده دخالت­شده بود. با این­وجود، کربن ­آلی لاش­ریزه بین دو توده یکسان بود. مقدار فسفر و نیتروژن خاک در توده کمتر­دخالت­شده به­ترتیب 6 و 2 برابر بیشتر از توده دخالت­شده بود. نه­تنها درصد رطوبت خاک در توده کمتر­دخالت­شده (36 درصد) بیشتر از توده دخالت­شده (21 درصد) بود، بلکه مقدار تنفس میکروبی خاک در توده کمتر­دخالت­شده حدود 31 درصد بیشتر از توده دخالت­شده بود. در نهایت میتوان گفت اعمال مدیریت قرق در توده­های جنگلی گلابی وحشی نه­تنها سبب افزایش اندوخته­کربن خاک تا بیش از دو برابر شده، بلکه حاصل­خیزی آن­ را بهبود داده که این یافته اهمیت مدیریت قرق توده­های جنگلی زاگرس در راستای حفظ عملکردهای خاک را گوشزد می­کند.
تنفس میکروبی,ذخیره کربن,عملکرد جنگل,قرق
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121029.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121029_dff912a3f1d5659450b60dc145ee0443.pdf
دانشگاه ارومیه
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
7
2
2021
08
23
بررسی ذخیره کربن خاک در پارک جنگلی لویزان تهران
327
342
FA
مریم
محمودی
0000-0003-4078-1203
دانشجوی دکتری جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
maryammahmoodi63@gmail.com
الیاس
رمضانی کاکرودی
0000-0001-5370-1634
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
elias.ramezani@gmail.com
عباس
بانج شفیعی
0000-0003-1832-4882
استاد، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
banedg@yahoo.com
علی
صالحی
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان
asalehi70@hotmail.com
مجید
پاتو
0000-0002-1895-932X
دکتری جنگلداری ، اداره منابع طبیعی شهرستان مهاباد
patomajid@yahoo.com
امید
حسین زاده
0000-0002-1415-644X
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
omidhoseinzadeh@gmail.com
10.30466/jfrd.2021.121009
این پژوهش در شش جنگلکاری شامل کاج تهران و سروسیمین (خالص سوزنی­برگ)، اقاقیا و ون (خالص پهن­برگ) و اقاقیا-ون و اقاقیا-سرو سیمین (آمیخته) در پارک جنگلی لویزان انجام شد. مقادیر کربن ذخیره­شده در خاک اندازه­گیری و رابطه بین برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی با مقدار کربن آلی خاک بررسی شد. در60 نمونه خاک جمع­آوری­شده از دو عمق 0-10 و 10-30 سانتی­متری این جنگلکاری­ها اسیدیته­، بافت، جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی و درصد کربن آلی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که بیش­ترین و کم­ترین مقدار کربن ذخیره­شده در هر دو عمق خاک به­ترتیب مربوط به تیپ­های کاج تهران و ون است. مقدار ذخیره کربن در خاک همه زمین­های­ جنگلکاری­شده در عمق پایین (10-30 سانتی­متر) بیشتر بود. بیشترین مقدار ذخیره کربن در هر دو عمق مورد بررسی در جنگلکاری­های خالص سوزنی­برگ و پهن­برگ به­ترتیب در تیپ­ کاج و اقاقیا و در جنگلکاری­های آمیخته، در تیپ اقاقیا-سرو سیمین مشاهده شد. همچنین نتیجه رگرسیون گام­به­گام نشان داد که در بین ویژگی­های فیزیکی-شیمیایی خاک، اسیدیته، جرم مخصوص ظاهری و رس و در بین مشخصات کمی درختان، قطر برابرسینه، ارتفاع و قطر تاج مهم­ترین عوامل تأثیرگذار بر مقدار کربن آلی خاک در منطقه مورد بررسی هستند.
جنگلکاری,ذخیره کربن خاک,گرمایش جهانی,مناطق نیمهخشک
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121009.html
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121009_40d599c060fe588107fd01da5effc69e.pdf