TY - JOUR ID - 121100 TI - بررسی اثرات تفرج بر شاخص‌های تنوع گونه‌ای گیاهی و مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک پارک جنگلی گمبوعه اهواز JO - پژوهش و توسعه جنگل JA - JFRD LA - fa SN - 2476-3551 AU - عرفانی فرزین, سعید AU - عطار روشن, سینا AU - کوشافر, آزیتا AD - کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران ‌ AD - استادیار گروه علوم محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران ‌ Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 7 IS - 3 SP - 505 EP - 526 KW - آنالیز تطبیقی متعارف KW - تفرج KW - گمبوعه KW - شاخص‌های تنوع گونه‌ای DO - 10.30466/jfrd.2021.121100 N2 - به­منظور بررسی اثر تفرج بر تنوع گونه­ای گیاهی و مشخصه­های ادافیکی، این پژوهش در پارک جنگلی گمبوعه اهواز به مساحت 60 هکتار در سال 1398 انجام شد. به­این منظور از روش نمونه­برداری با استفاده از ترانسکت خطی به طول 300 متر و برداشت قطعات نمونه به­طور تصادفی در فواصل 50 متری از هم استفاده شد. برای بررسی پوشش درختی و درختچه­ای در دو منطقه تفرجی و بدون تفرج به تفکیک 24 قطعه نمونه 20×20 متر (400 مترمربعی) و در مرکز هر پلات به­منظور بررسی پوشش علفی، قطعات نمونه 8×8 متر (64 مترمربعی) پیاده شد. در این پژوهش 28 گونه گیاهی شناسایی شد. آنالیز تطبیقی متعارف (CCA) نشان داد، منطقه شاهد و منطقه تحت تفرج هر کدام تشکیل یک گروه بوم شناختی مجزا را در منطقه داده­اند. از نظر ترکیب گونه­های گیاهی بیشترین مقدار شاخص­های تنوع­گونه­ای سیمپسون (023/0±33/0)، شانون-وینر (012/0±44/0) و شاخص یکنواختی شانون-وینر (003/0±6/0) و غنای گونه­ای گیاهی (61/0±9/2) در منطقه شاهد برآورد شد. بررسی شرایط ادافیکی نشان داد تفرج نتوانسته تأثیری بر بافت خاک داشته باشد اما مشخصه­هایی نظیر تخلخل، ازت، پتاسیم، فسفر و ماده آلی تحت تأثیر تفرج کاهش یافته و مشخصه­های وزن مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع، هدایت الکتریکی و آهک افزایش معنی­داری را نشان دادند. نتایج حاصل از این پژوهش مبین این نکته است که تفرج بدون رعایت معیارهای فنی و علمی می­تواند موجب کاهش تراکم و تنوع پوشش­گیاهی علفی شده که خود می­تواند آثار مخربی در رویشگاه داشته باشد. UR - https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121100.html L1 - https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121100_57d4bbe7d745a1ec28e3c04ee7b5d6ca.pdf ER -