2024-03-29T02:05:51Z
https://jfrd.urmia.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3114
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
بررسی صحت و دقت روش قطاعی در نمونهبرداری جنگلهای ارس امینآباد، فیروزکوه
محمدحسین
سراج
بهمن
کیانی
مرتضی
میرعبدالهی
در این پژوهش با هدف بررسی قابلیت روش قطاعی در نمونه­برداری جنگل­های ارس و مقایسه آن با روش متداول قطعهنمونه دایره­ای، ابتدا یک قطعه 5/12 هکتاری بهصورت پیوسته برداشت و نقشه موقعیت مکانی درختان تهیه شد. بر اساس عوارض زمین (یال و دره) هفت قطعه مشخص شد. برای روش قطاعی چهار قطاع 45 درجه بهصورت منظم در هر قطعه مشخص و تعداد در هکتار جنگل محاسبه شد. شبکه­ای از قطعات نمونه دایره­ای به مساحت 10 آر و فواصل 50×50 متر نیز مشخص و تراکم برای هر قطعه محاسبه شد. با توجه به مشخص­بودن تراکم واقعی جنگل، صحت و دقت برآوردها محاسبه شد. برآوردهای تعداد در هکتار جنگل با آزمون­های t تک­نمونه و t جفتی به­ترتیب با مقادیر واقعی و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که از نظر آماری اختلاف معنی­داری بین روش­ها و همچنین با مقادیر واقعی در برآورد تراکم جنگل وجود ندارد. برآوردها در روش قطعهنمونه دایره­ای اشتباه نمونه­برداری کمتر و در روش قطاعی اریبی کمتری داشتند. از نظر شاخص ریشه میانگین مربعات خطا برای کل جنگل، روش قطاعی دقیق­تر از روش قطعهنمونه دایره­ای ارزیابی شد، اما واریانس مقادیر خطا در بخش­های مختلف جنگل در روش قطعهنمونه دایره­ای کمتر بود که نشان­دهندة ثبات بیشتر این روش است.
آماربرداری
تراکم
جنگل ارس
نمونهبرداری قطاعی
2019
05
22
1
13
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120683_c6a7abee157259097aa334c11c17bb11.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
بررسی اثر تنظیمکنندههای رشد گیاهی بر ریزازدیادی سرو کهنسال ابرکوه (Cupressus sempervirens L. var. horizontalis (Mill) Gord)
میترا
قائدی
مریم
دهستانی اردکانی
کاظم
کمالی علی آباد
در این پژوهش قابلیت پرآوری سرو چهارهزارساله ابرکوه با استفاده از تنظیمکنندههای رشدی اکسین و سیتوکنین در شرایط درون شیشهای بررسی شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار و هر تکرار حاوی سه ریزنمونه اجرا شد. ریز­نمونههای جوانه جانبی در محیط کشت اختصاصی گیاهان چوبی (WPM) در دو آزمایش مجزا با تیمارهای مختلف شامل تنظیمکنندههای رشد سیتوکنینهای (Kin، BA، TDZ و 2ip) در پنج سطح (0، 1/0، 5/0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر) و همچنین اثر ترکیبی 1/0 میلیگرم در لیتر از سیتوکنینهای Kin، BA، TDZ و 2ip با 01/0 میلیگرم در لیتر IBA مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین تعداد شاخه در تیمار (66/2) در محیط­کشت WPM حاوی 01/0 میلیگرم در لیتر IBA با 1/0 میلیگرم بر لیتر BA و بیشترین طول شاخه (cm 85/1) در محیط حاوی 1/0 میلیگرم در لیتر تنظیمکنندههای رشد سیتوکنین و فاقد IBA حاصلشده است. برای ریشهزایی از محیط کشتهای WPM، SH، LS حاوی چهار سطح (0، 2، 5/2 و 3 میلیگرم در لیتر) IBA و NAA و نیز کینتین در چهار سطح (0، 5/0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر) استفاده شد که تنها در محیط کشت WPM حاوی 2 میلیگرم در لیتر کینتین در برخی از نمونهها ریشه حاصل شد.
پرآوری
سیتوکنین
کشت بافت
محیط کشت
2019
05
22
15
26
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120684_386bd100556d5956befe0797ae1dde05.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
تغییرات ویژگیهای ریختشناسی برگ درختان راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) در طول گرادیان ارتفاع از سطح دریا (بررسی موردی: جنگلهای گیلان، ماسال)
محبوبه
محبی بیجارپس
تیمور
رستمی شاهراجی
حبیب الله
سمیع زاده لاهیجی
هدف از این پژوهش بررسی تغییرات ویژگی­های برگ راش شرقی با توجه به تغییرات ارتفاعی بود. سه جمعیت از این گونه به­ترتیب در ارتفاع 700 ، 1200 و 1700 متر از سطح دریا در جنگلهای ماسال در استان گیلان انتخاب شد. در مرداد ماه تعداد 20 پایه درختی بهطور تصادفی در سه ارتفاع از سطح دریا انتخاب شد. سپس از هر درخت تعدادی برگ از بخش جنوبی و شمالی تاج درختان سالم و بالغ جمعآوری شد. ویژگیهای ریختشناسی برگ شامل طول برگ، عرض برگ، طول دمبرگ، شاخص برگ، شاخص دمبرگ، فاصله بین پایه تا پهنترین قسمت برگ (BW)، سطح برگ، سطح ویژه برگ، وزن خشک، وزن ویژه برگ و محتوای آب نسبی اندازهگیری شد. نتایج حاکی از وجود تغییرات در صفات برگ گونه راش با افزایش ارتفاع بود. این تغییرات در برخی از صفات کاهشی (طول برگ، شاخص برگ، وزن ویژه برگ) و در برخی دیگر افزایشی (طول دمبرگ، شاخص دمبرگ، BW، سطح برگ، سطح ویژه برگ، محتوای آب نسبی) بود. نتایج نشان داد که برخی از ویژگیهای ریختشناسی و مورفوفیزیولوژیکی اندازهگیری­ شده در جمعیتهای مختلف، دارای اختلاف معنیداری در سطح احتمال پنج درصد بودند. نتایج حاکی از وجود تغییرات در صفات برگ گونه راش شرقی با افزایش ارتفاع است.
تغییر اقلیم
ریختشناسی برگ
سازگاری
ویژگیهای مورفوفیزیولوژیکی
2019
05
22
27
40
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120685_8115a0164df640110a433dd32145e39c.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
ارزیابی سطح دانش محیط زیستی دانشجویان دانشگاه ارومیه
ولی
قلیزادگان
احمد
علیجانپور
مرضیه
حجاریان
عباس
بانج شفیعی
این پژوهش با هدف بررسی سطح سواد محیط زیستی دانشجویان دانشگاه ارومیه با حجم نمونه 466 نفر از دانشجویان دانشکده­های منابع طبیعی، علوم، فنی و مهندسی، کشاورزی و اقتصاد انجام شد. پرسشنامه مورد استفاده در دو بخش سؤالات عمومی محیط زیستی و سؤالات منطقه­ای محیط زیستی و در قالب طیف پنج­تایی لیکرت تنظیم شد. روایی پرسشنامه به تأیید خبرگان موضوع رسید و به­منظور بررسی پایایی پرسشنامه­ها ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. برای مقایسه سطح دانش محیط­زیستی دانشجویان دانشکده­های مختلف از تجزیه واریانس یک­طرفه و آزمون مقایسه میانگین­ دانکن و برای بررسی روابط بین سطح دانش محیط­زیستی و شاخص­هایی همچون سن، تعداد اعضای خانواده، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر و سطح درآمد ماهانه خانواده از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد. در مطالعۀ حاضر بین سطح دانش محیط زیستی عمومی دانشجویان در دانشکده­های مورد بررسی اختلاف معنی­داری وجود نداشت (پنج درصد = ɑ)؛ اما در خصوص دانش محیط­زیستی منطقه­ای، سطح این دانش در دانشجویان دانشکدۀ منابع طبیعی بیشترین و در دانشجویان دانشکدۀ علوم و دانشکدۀ فنی و مهندسی کمترین مقدار را دارا بود.
دانشگاه ارومیه
دانش محیطزیستی
سن
شغل
مقطع تحصیلی
2019
05
22
41
54
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120686_550b6a01882196b5392495b79b6d4ce5.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
امکانسنجی پایش زیستی فلزات سنگین توسط گونههای چوبی مناطق شهری
ثمر
مرتضوی
فرهاد
قاسمی آقباش
رضا
نادری مطیع
این پژوهش به بررسی توان زیست­پالایی گونه­­های درختی چنار، زبان­گنجشک و کاج در خصوص فلزات کادمیوم، نیکل، سرب در پارک­های شهر همدان می­پردازد. پس از نمونه­برداری مرکب از برگ شسته­نشده گونه­های مورد بررسی و خاک در 11 پارک و بوستان مورد پژوهش، نمونه­ها ابتدا خشک و سپس هضم اسیدی شده و در آخر غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی اندازه­گیری شد. نتایج غلظت فلزات سرب و نیکل بیش از مقادیر موجود در پوسته زمین و غلظت فلزات کادمیوم و نیکل بیشتر از میانگین جهانی غلظت فلزات در خاک شهرها به­دست آمد. از سوی دیگر بیشترین مقدار غلظت فلزات کادمیوم، سرب و روی به­ترتیب در برگ چنار و عنصر نیکل در برگ زبان­گنجشک بود. در حالت کلی غلظت فلزات در برگ­های نشسته بیشتر از برگ­های شسته­شده ارزیابی شد. در این راستا همبستگی مثبت و معنی­داری بین مقدار فلزات در خاک محل رویش درختان با غلظت آن­ها در برگ وجود داشت. با توجه به نتایج فاکتور تغلیظ زیستی می­توان گفت گونه چنار شاخص زیستی مناسب­تری برای زیست­ردیابی آلودگی فلزات سنگین به­خصوص کادمیوم است. در نهایت با توجه به نتایج حاصل لزوم توجه به استقرار گونه­های انباشت­گر در بوستان­های شهری مطرح شد.
پایشگری
چنار
زبانگنجشک
فلزات سنگین
کاج
2019
05
22
55
71
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120687_e2e576cb3dec4deaba520cbf0108ce2b.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
شناسایی گیاگان و مقایسه ضریب محافظهکاری گونههای علفی سه تیپ جنگلی زاگرس مرکزی
حمزه
جعفری سرابی
بابک
پیله ور
کامبیز
ابراری واجاری
سیدمحمد
واعظموسوی
در این پژوهش با استفاده از فن ضریب محافظه­کاری به ­بررسی کیفیت فلورستیکی جنگل­های زاگرس مرکزی در ارتباط با آشفتگی­های محیطی پرداخته شد. بدین ­منظور اشکوب درختی مهم­ترین تیپ­های جنگلی زاگرس مرکزی با استفاده از 24 قطعه­نمونه 500 مترمربعی و اشکوب علفی آنها با استفاده از 72 ریزقطعه­نمونه تصادفی چهار مترمربعی برداشت شد. سپس فهرست گونه­های گیاهی برداشت­­شده در اختیار گیاه­شناسان برجسته کشور قرار گرفت تا با­توجه به­ مقدار حساسیت گونه­های گیاهی در برابر آشفتگی­ها و به­عبارتی مقدار پایبندی آنها به شرایط اکولوژیکی رویشگاه، ضریب محافظه­کاری گونه­های گیاهی را تعیین کنند. با توجه به نتایج ضریب محافظه­کاری، تنها تعداد کمی از گونه­های گیاهی شناسایی­­شده دارای دامنه بردباری اکولوژیکی خیلی حساس در برابر آشفتگی­ها و یا به­عبارتی دارای پایبندی بالا به شرایط اکولوژیک رویشگاه­ بودند. در­واقع بیش از نیمی از گونه­ها در پایین­ترین طبقه ضریب محافظه­کاری (1-3) جای گرفتند که بیشترین مقدار از این نظر در تیپ جنگلی گلابی وحشی مشاهده شد.
بومزاد
شکل زیستی
ضریب محافظهکاری
کروتیپ
2019
05
22
73
91
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120688_a2b4a4570c817ed7e48a54af2df0d4e0.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
مدلسازی مطلوبیت رویشگاه آردوج (Juniperus foetidissima Willd.) در ذخیرهگاه زیستکرۀ ارسباران
جلیل
سرهنگ زاده
هرچند گونه آردوج (JuniperusfoetidissimaWild.)در طبقهبندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما دامنه انتشار این گونه دیرزیست که نماد گیاهی استان آذربایجان شرقی است، کاهش یافته است و حفاظت رویشگاههای آن دارای اهمیت است. در این پژوهش، مطلوبیت رویشگاه آردوج در ذخیرهگاه زیستکره ارسباران بررسی شد. بدین منظور برای مدلسازی مطلوبیت رویشگاه آردوج با استفاده از نقاط حضور گونه، از روش تحلیل عامل آشیان بومشناختی (ENFA) بهرهگیری شد. درصد شیب و طبقات آن، طبقات جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و طبقات آن، شکل واحدهای اراضی خاک و زمینشناسی، طبقهبندی اقلیمی بهعنوان متغیرهای مستقل محیطزیستی در مدلسازی استفاده شدند. نتایج نشان داد این گونه دارای آشیان بومشناختی باریکی بوده و نسبت به تغییرات زیستگاه حساس است. رویشگاههای مطلوب گونه در محدوده ارتفاعی 330 تا 1500 متر از سطح دریا، شیب 10 تا 60 درصد، تمامی دامنهها و در محدوده اقلیمهای نیمهخشک و مدیترانهای قرار دارد. بر اساس مدلسازی انجام شده 17/27 درصد از وسعت ذخیرهگاه زیستکره ارسباران، رویشگاه مطلوبی برای آردوج است. نتایج این پژوهش برای اهداف مدیریتی در توسعه پایدار اکوسیستمهای جنگلی، حفاظت و احیای این اکوسیستمها کاربرد دارد.
آردوج
ارسباران
بایومپر
تخصصگرایی
2019
05
22
93
112
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120689_30f1b7c522e3b0182b79da3537148e5f.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
بررسی اثر ارتفاع از سطح دریای رویشگاه بر ویژگیهای روزنه و مجاری مترشحه برگ ون (Fraxinus excelsior L.)
لیلا
حامی دوست
جواد
ترکمن
تیمور
رستمی شاهراجی
بیت الله
امان زاده
این پژوهش به بررسی روزنه و مجاری مترشحه در برگ­های ون در سه طبقة ارتفاعی (500، 700 و 900 متر) در منطقة شفارود پرداخته است. ابتدا ده درخت با قطر 30-50 سانتی­متر انتخاب شده و سه برگ از هر درخت و در مجموع 90 برگ جمع­آوری شد. مراحل رنگ­بری و رنگ­آمیزی نمونه­ها انجام شد، سپس به­وسیلة میکروسکوپ نوری عکس­هایی با بزرگ­نمایی 10× و 40× از نمونه­ها تهیه شد. با به­کارگیری نرم­افزار Digimizer از روی تصاویر ویژگی­های مساحت، طول، عرض و تراکم روزنه و مجاری مترشحه در واحد سطح اندازه­گیری شده است. برای تجزیهوتحلیل داده­های بهدستآمده از آزمون آنالیز واریانس یک­طرفه و آزمون دانت تری در سطح احتمال 95 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که طول و عرض و مساحت روزنه­ها و مجاری مترشحه بین مناطق ارتفاعی، دارای اختلاف معنی­داری است. مساحت و عرض روزنه با افزایش ارتفاع کاهش یافته است. مقدار مساحت، طول و عرض مجاری مترشحه در منطقة 900 متری بیشتر از دیگر مناطق است. با افزایش ارتفاع از سطح دریا مساحت روزنه­ کاهش و تراکم آن افزایش یافت که علت این تغییرات سازگاری با شرایط مختلف محیطی است.
روزنه
شفارود
گرادیان ارتفاعی
مجاری مترشحه
ون
2019
05
22
113
124
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120690_78ca58a08f9e5e3ffcfcda54b8c6441d.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
تأثیر برخی عوامل فیزیوگرافی و مشخصههای درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii var. persica) بر زیتوده ریشههای مویین (بررسی موردی: جنگل هشتادپهلو-لرستان)
کامبیز
ابراری واجاری
فرهاد
جهانپور
علیرضا
آملی کندوری
هدف این پژوهش تعیین ارتباط برخی عوامل فیزیوگرافی (جهت، شیب و ارتفاع) و مشخصه­های درختان دانهزاد بلوط ایرانی شامل ارتفاع، قطر برابرسینه و قطر تاج با مقدار زیتوده ریشه­های مویین در جنگل هشتادپهلو-لرستان است. بدین منظور در امتداد دامنه­های جنگل، درختان سالم بلوط به روش تصادفی انتخاب و در زیر تاج و در جهت شمالی و جنوبی آنها نمونه­برداری از عمق صفر-15 و 15-30 سانتی­متری خاک انجام و سپس زیتوده و کربن ریشه­های مویین اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه واریانس و آزمون t مستقل به­ترتیب برای عامل جهت و ارتفاع نشان داد که این عوامل بر مقدار زیتوده ریشه­های مویین درختان بلوط مؤثر بوده و بیشترین مقدار زیتوده در جهت غربی و ارتفاع 1870-1670 متر از سطح دریا مشاهده شد (01/0>P). در رویشگاه نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عامل شیب بر مقدار زیتوده ریشه­های مویین درختان بلوط تأثیر­گذار نیست و ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد با افزایش ارتفاع و قطر برابرسینه درختان بلوط مقدار زیتوده و کربن موجود ریشه­های مویین آنها کاهش می­یابد (05/0>P).
بلوط غرب
جنگلهای زاگرس
ریشه مویین
زیتوده
2019
05
22
125
135
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120691_7d1a049dddc01d54bf600112c832dedb.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
کارایی روشهای زمینآمار در پهنهبندی احتمال حضور زادآوری بلوط ایرانی
شیرین
علیزاده
علیرضا
صالحی
محمدرضا
میرزایی
برای بررسی کارایی مدل­های زمینآماری ناپارامتری شامل کریجینگ و کوکریجینگ شاخص و احتمال در پهنه­بندی احتمال حضور زادآوری بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) در عرصه جنگل و پیشنهاد مناسب­ترین مدل، عرصه جنگلی به وسعت 200 هکتار در نزدیکی شهر یاسوج به­­صورت منظم - تصادفی در شبکه­­ای به ابعاد 150×250 متر آماربرداری شد. مشخصه­های عمومی و جنگل­شناسی توده جنگلی در قطعات نمونه­ دایره­ای شکل اصلی با مساحت 1000 مترمربع و تعداد زادآوری­ بلوط ایرانی در چهار عدد قطعه­نمونه دایره­ای شکل هر یک با شعاع 55/1 متر در راستای چهار جهت اصلی جغرافیای به­ فاصله نه متر از مرکز قطعه­نمونه اصلی آماربرداری شد. برای ترسیم واریوگرام از برازش مدل­های سقف­دار دایره­ای، کروی، تترااسفریکال، پنتااسفریکال، نمایی، گوسی، رشنال کوادراتیک، اثر حفره، کی بیسل، جی بیسل و پایدار استفاده شد. برای اعتبارسنجی دقت مدل از روش ارزیابی متقابل استفاده شد. مدل کریجینگ احتمال پنتااسفریکال دارای قوی­ترین ساختار مکانی (63/75 درصد) و بالاترین مقدار اعتبار از نظر دقت شامل شاخص­های ME (0106/0-)، ASE (4424/0)، RMSE (4470/0) و RMSS (0113/1) است و به­عنوان مناسب­ترین مدل پیشنهاد می­شود. رسم نیم تغییرنمای زادآوری و برازش مدل ذکر­شده بر وجود ناهمسانگردی در کمیت نیم تغییرنما دلالت دارند.
آمار اتفاقی ناپارامتری
زادآوری جنگل
زمین آمار
یاسوج
2019
05
22
137
151
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120692_b751baa6d2b5258ffbfdc7bd44209cf5.pdf
پژوهش و توسعه جنگل
2476-3551
2476-3551
1398
5
1
مقایسۀ وضعیت زادآوری و تنوع گونههای علفی در روشنههای ایجادشده و طبیعی (بررسی موردی: سری سه جنگلهای ناو اسالم گیلان)
بیت الله
امان زاده
خسرو
ثاقب طالبی
پژمان
پرهیزکار
پریسا
شاهین رخسار احمدی
ایوب
مرادی
حسن
پوربابائی
محسن
یوسف پور
در این بررسی، تمامی روشنه­ها در قطعه تحقیقاتی جنگل­های ناو اسالم استان گیلان مورد شناسایی و در سه کلاسه کوچک (کمتر از 200 مترمربع)، متوسط (200 تا 500 مترمربع) و بزرگ (بیش از 500 مترمربع) طبقه­بندی شدند. در هر روشنه هفت قطعهنمونه چهار مترمربعی (2×2) در چهار جهت اصلی، مرکز و یکچهارم و سهچهارم طول بزرگ هر روشنه مستقر شد. تعداد نونهال و نهال درختی به تفکیک گونه ثبت شده و پوشش علفی نیز بر اساس معیار براون–بلانکه توسعه­یافته برداشت شد. مقادیر عددی شاخص­های تنوع و همچنین فراوانی زادآوری در روشنه­ها از نظر آماری تجزیهوتحلیل شد. در این بررسی 38 روشنه طبیعی و 30 روشنه ایجاد­شده شناسایی شد. متوسط اندازه روشنه­های ایجاد­شده و طبیعی به­ترتیب 358 و 381 مترمربع بود. بین سطح روشنه­های ایجاد­شده و طبیعی اختلاف معنی­داری مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که منشأ ایجاد روشنه (طبیعی یا ایجاد­شده) تفاوت معنی­داری را از نظر تعداد نونهال و کل زادآوری، ایجاد کرده است؛ اما تأثیر ابعاد و اندازه­های این روشنه­ها تنها در فراوانی نهال مشاهده شد. تعداد گونه­های علفی و مقادیر شاخص­های تنوع نیز در روشنه­های ایجاد­شده بیشتر از روشنه­های طبیعی بود.
پوشش گیاهی
تنوع
راش
روشنه
زادآوری
2019
05
22
153
167
https://jfrd.urmia.ac.ir/article_120693_e50498275f9136dda49ffbc16b239a16.pdf