تنوع و استقرار زادآوری طبیعی در تیپ‌های مختلف جنگلکاری‌های 50 ساله پارک جنگلی سرخه‌حصار تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

در یک جنگلکاری پایدار علاوه بر انتخاب گونه‌های سازگار، توانایی اکوسیستم جدید در تجدید حیات و بازسازی خود نیز دارای اهمیت زیادی است. اکنون، 50 سال از آغاز جنگلکاری‌های مناطق خشک در اطراف شهرهای بزرگ ازجمله پارک جنگلی سرخه‌حصار در کناره شرقی شهر تهران می‌گذرد. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت زادآوری در توده‌های مذکور و پاسخ به این سؤال است که کدام تیپ جنگل و ترکیب گونه‌ای باوجود اقلیم نیمه‌خشک، شرایط نگهداری فعلی و باوجود تردد گردشگران، قادر به زادآوری بوده است و آیا نونهال‌ها و نهال‌های رویش یافته قادر به ادامه حیات بوده­اند یا خیر؟ در این راستا آماربرداری در پنج تیپ جنگلکاری و با برداشت پنج قطعه‌نمونه با ابعاد 15×15 متر در هر تیپ انجام شد. برای مقایسه وضعیت زادآوری در تیپ‌های مختلف و بین گونه‌های مختلف، آزمون ناپارامتریک کروسکال والیس مورداستفاده قرار گرفت. بنا بر نتایج به‌دست‌آمده، زادآوری در قطعات نمونه تیپ‌های تادار (داغداغان) و ارغوان به‌طور معنی‌داری بیشتر از تیپ‌های سرو نقره‌ای، زبان‌گنجشک و کاج تهران بوده است، اگرچه درختان مادری کاج و سرو بیشترین رشد قطری و ارتفاعی را داشته­اند. بیشترین تنوع گونه‌ای زادآوری در تیپ جنگلکاری ارغوان و کمترین آن در تیپ کاج مشاهده شد. گونه تادار و بعدازآن گونه ارغوان بیشترین سهم را در زادآوری‌های منطقه داشته‌اند. زادآوری گونه‌های بررسی شده به‌جز گونه بادام‌کوهی وابستگی زیادی به پرستار و تاج پوشش درختان مادری داشته‌اند. زادآوری ارغوان در مقایسه با تادار وابستگی بیشتری به منابع آبی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The natural regeneration establishment and diversity of different 50-year-old plantation types in Sorkhe-Hesar Forest Park

نویسندگان [English]

  • Narges Farokhzade 1
  • Hooman Ravanbakhsh 2
  • Alireza Moshki 2
  • Maryam Mollashahi 2
1 M.Sc. of Sylviculture and Forest ecology, Semnan University, Semnan, I. R. Iran.
2 Assistant Professor, Faculty of Desert Studies, Semnan University, Semnan, I. R. Iran.
چکیده [English]

Through planting, Furthermore, selecting the appropriate species as well as the ability of new ecosystems for self- regeneration and restoration are also important. Currently, approximately 50 years have passed since the beginning of semi-arid plantations around huge cities of Iran like Tehran (i.e. Sorkhe-Hesar Forest Park, located in the eastern part of the city). This study aimed to investigate the regeneration in mentioned forest stands and answer to the question, whether the investigated vegetation types and species composition, despite the arid climate and tourist traffic, are able to regenerate and the grown seedlings are capable to establish? The inventory was performed in five forest types that five sample plots of 15×15 meter were established in each one. To compare the regeneration amongst different vegetation types and amongst different species the nonparametric Kruskal-Wallis test was used. The results of this study showed that regenerations of Celtis caucasica and Cercis siliquastrum were significantly higher than those of Cupressus arizonica, Fraxinus rotundifolia and Pinus eldarica. Moreover, the highest and lowest regeneration diversity were observed in Cercis and Pinus types, respectively. The species of C. caucasica and C. siliquastrum proved to play the most important roles in regeneration of studied area. Except Amygdalus lycioides, the regeneration of all studied species were highly dependent on nurse trees and their canopy. Compared to Celtis, theregeneration of Cercis was significantly dependent on water supply.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Celtis caucasica
  • Cercis siliquastrum
  • Regeneration
  • Restoration
  • Sustainable plantation