برآورد مشخصه‌های اکوهیدرولوژی تاج‌پوشش و تنه درختان راش و نوئل (سیاهکل، گیلان)‌

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

2 دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

3 استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز، اهر، ایران.

4 دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

5 کارشناس ارشد جنگلداری، اداره کل منابع طبیعی استان گیلان، رشت، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف شناخت مشخصه­های اکوهیدرولوژی تاج­پوشش و تنه درختان در توده­های طبیعی راش و دست­کاشت نوئل در جنگل سیاهکل استان گیلان طی یک سال انجام شد. در توده راش مقادیر نقطه اشباع آب تاج­پوشش برآوردی و محاسباتی به ترتیب 81/1 و 63/1 میلی­متر، ظرفیت نگهداری آب تاج­پوشش 44/0 میلی­متر، ضریب تاج­بارش مستقیم 57/0، نسبت تبخیر به ‌شدت باران در زمان بارندگی 16/0، ظرفیت نگهداری آب تنه 21/0 میلی­متر، ضریب ساقاب 13/0 و نقطه اشباع آب تنه 61/1 میلی­متر به­دست آمد. مقادیر یادشده در توده نوئل به­ترتیب 19/3 میلی­متر، 87/1 میلی­متر، 94/0 میلی­متر، 34/0، 17/0، 19/0 میلی­متر، 07/0 و 74/2 میلی­متر به­دست آمد. بر اساس مقادیر مشخصه­های اکوهیدرولوژی تاج­پوشش و تنه درختان می­توان اظهار داشت که ورود آب باران به جنگل در توده راش بیشتر از نوئل است. با توجه به زمان­بر و هزینه­بر بودن اندازه­گیری تاج بارش، ساقاب و باران­ربایی به‌ویژه در ایران که امکان به‌کارگیری سامانه‌های خودکار وجود ندارد و اندازه­گیری­ها به‌صورت دستی با حضور در عرصه بعد از وقوع هر رخداد بارندگی باید انجام گیرد، تعیین مشخصه­های اکوهیدرولوژی درختان گامی مؤثر در پیش­بینی مقادیر تاج­بارش، ساقاب و باران­ربایی در هر رخداد باران است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of canopy and trunk ecohydrological parameters of Fagus orientalis and Picea abies stands (Siahkal, Gilan province)

نویسندگان [English]

  • Kiuomars Sefidi 1
  • Seyed Mohammad Moein Sadeghi 2
  • Omid Esmaielzadeh 3
  • Ali Rasoulzadeh 4
  • Hamed Nezamdoost 5
1 دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع‌طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2 Ph.D. of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I. R. Iran.
3 Assistant Prof., Department of Forestry, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Ahar, I. R. Iran.
4 Associate Prof., Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, I. R. Iran.
5 M.Sc. of Forestry, Forest, Rangeland and watershed management organization, Guilan, I. R. Iran
چکیده [English]

The aims of the study were to estimate the canopy and trunk ecohydrological parameters of a Fagus orientalis natural stand and a Picea abies plantation in Siahkal (Gilan province) during one-year measurements. The results showed that the estimated canopy saturation point, canopy saturation point, canopy storage capacity, free throughfall coefficient, the ratio of mean evaporation rate from canopy to the mean rainfall intensity, trunk storage capacity, stemflow partitioning coefficient, and trunk saturation point were 1.81 mm, 1.63 mm, 0.44 mm, 0.57, 0.16, 0.21 mm, 0.13, and 1.61 mm in a F. orientalis stand, respectively. For the P. abies stand, the corresponding values were 3.19 mm, 1.87 mm. 0.94 mm, 0.34, 0.17, 0.19 mm, 0.07, and 2.74 mm. Based on the amounts of canopy and trunk ecohydrological parameters, it can be stated that rain water entering the forest in a F. orientalis stand is more than that in P. abies stand. Due to the time consuming and costly measurements of throughfall, stemflow, and rainfall interception, especially in Iran where there is no possibility of using automated systems, and also because the measurements have to be performed manually in the field after each rain storm, determination of the canopy and trunk ecohydrological parameters is an effective step for predicting throughfall, stemflow, and rainfall interception for each rain storm.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forest ecohydrology
  • Rainfall interception
  • Stemflow
  • Throughfall