تأثیر سن جاده بر تغییرات تنوع و اهمیت نسبی پوشش گیاهی در فواصل مختلف از حاشیه جاده جنگلی (بررسی موردی: جنگل‌های غرب گیلان)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران.

2 دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران.

3 استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر فاصله از جاده و سن آن بر پوشش گیاهی در جاده­های جنگلی ناو اسالم در غرب استان گیلان بود. بدین منظور 240 قطعه‌نمونه به‌صورت منظم-تصادفی با روش ترانسکت خطی در دو طبقه سنی جاده (کمتر از 10 سال و 10 تا 20 سال ساخت) برداشت شد. درصد پوشش‌های گیاهی با استفاده از مقیاس­های ترکیبی براون بلانکه ثبت شد. سپس مقادیر شاخص­های غنا، یکنواختی، تنوع ­ شانون-وینر و سیمپسون برای هر طبقۀ سنی جاده محاسبه شد. به‌منظور تعیین نحوه توزیع فراوانی‌ها از نمایه اهمیت نسبی استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار اهمیت نسبی و حضور­ گونه­های درختی غالب منطقه در جاده­های تازه‌ساخت بیشتر از جاده­های قدیمی بود. همچنین مقدار اهمیت نسبی برای نهال­های­ راش، ممرز و توسکای ییلاقی نسبت به دیگر گونه­ها در هر دو طبقه سنی جاده، بیشتر بود. نتایج نشان داد با افزایش فاصله از جاده جنگلی مقدار اهمیت نسبی ­گونه­های درختی کاهش می یابد، همچنین زادآوری راش و افرا پلت بیشترین مقدار را در فواصل مختلف از جاده نشان داد. نتایج تنوع و غنا در فواصل مختلف از جاده برای گونه­های درختی و زادآوری بیشترین مقدار این شاخص را در فاصله نزدیک به جاده (0 تا 30 متر) نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of road age on diversity variation and species importance value (SIV) at various distances from the roadside (Case study: Western Guilan forests)

نویسندگان [English]

  • Marzieh Zamani 1
  • Mehrdad Nikooy 2
  • Hassan Pourbabaei 3
  • Ramin Naghdi 3
1 Ph.D. student of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Somehsara, I. R. Iran.
2 Associate professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Somehsara, I. R. Iran.
3 Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Somehsara, I. R. Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to evaluate the effect of road distance and age on roadside vegetation cover on  Nav district forest roads in the west of Guilan province.Therfore required data in 240 Systematic random plots on linear transect in two road age classes were collected. Percentages of vegetation were calculated using Brown Blanket combination scales. Then, the values ​​of richness, evenness, Shannon-Wiener, and Simpson indices were calculated for each age class of road. Relative importance index was used to determine the distribution of species abundance. The results showed that the relative importance and presence of dominant tree species in the newly constructed roads were higher than the old ones. In both age groups, the relative importance of beech (Fagus orientalis), hornbeam (Carpinus betulus) and alder (Alnus subcordata) saplings was higher than other species. Also, the relative importance of tree species decreased with increasing distance from forest road. Also at different distances of the road, beech and maple regeneration were the most frequent. The highest values of diversity and richness were observed at 0-30 m distance from the road and its value was significantly different from other distances. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Distance from road
  • Road age
  • Species diversity
  • Species importance value