ارزیابی تنوع زیستی، ترکیب و توزیع گونه‌های درختی جنگل شهری (بررسی موردی: تبریز)‌

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی محیط‌زیست، دانشکده محیط‌زیست، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه برنامه‌ریزی، مدیریت و آموزش محیط‌زیست، دانشکده محیط‌زیست، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

این پژوهش به بررسی تنوع زیستی، خاستگاه و پراکنش گونه‌های درخت شهری در تبریز پرداخته است. شاخص‌های مختلف تنوع زیستی (غنای گونه، شانون-وینر، منهنیک و سیمپسون، یکنواختی شانون-وینر و فن ریرفکشن سندرز) با استفاده از مدل i-Tree Eco در مقیاس کل شهر و به تفکیک طبقات کاربری زمین در تبریز برآورد شد. در محدوده مورد بررسی، 48 گونه درختی شناسایی شد. برآورد جمعیت جامعۀ درختان شهری توسط مدل مبین حضور 192800 اصله درخت با تراکم پوشش درختی 4/9 درصدی در شهر بود. بر اساس برآوردها، تراکم درختان برابر با 6/3 اصله درخت در هر هکتار بود. به ترتیب ارزش‌های 9/2، 1 و 8/0 برای شاخص‌های تنوع شانون-وینر، منهنیک و یکنواختی شانون-وینر به دست آمد. کاربری فضای سبز و کشاورزی به­ترتیب دارای بیشترین غنای گونه بود و کاربری مسکونی بالاترین مقدار شاخص‌های تنوع زیستی شانون-وینر و منهنیک را داراست. همچنین، 5/37 درصد گونه‌های درختی شهر تبریز از گونه‌های بومی آذربایجان تشکیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing biodiversity, composition, and distribution of the tree species in the urban forest (case study: Tabriz)

نویسندگان [English]

  • Vahid Amini Parsa 1
  • Esmaiel Salehi 2
  • AhmadReza Yavri 2
1 PhD. Candidate, School of Environment, College of Engineering, University of Tehran, Tehran, I. R. Iran.
2 Associate Prof., School of Environment, College of Engineering, University of Tehran, Tehran, I. R. Iran.
چکیده [English]

This research attempted to assess and provide information about biodiversity and distribution of urban tree species by applying several biodiversity indices, including richness, per area estimates of number of species, Shannon-Wiener, Menhinick, Simpson diversity, Shannon-Wiener evenness indexes, evenness index and Sander’s rarefaction technique and also analyzing native and exotic species using i-Tree Eco model both at the city scale and land use classes. Forty-eight species identified among the city. It is estimated that Tabriz had 192800 trees with the 9.4% tree cover. There were 3.6 trees per hectare. The Shannon-Wiener, Menhinick, Simpson diversity and Shannon-Wiener evenness indexes calculated as 2.9, 1, 12 and 0.8 for the whole city, respectively. The green space and agricultural lands had the highest richness. Commercial, transportation and industrial land (CTI) included the most species per hectare. Also, residential areas had the highest value of Shannon-Wiener and Menhinick diversity indexes. The 37.5% of the species was endemic to Azerbaijan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • i-Tree Eco
  • Species origin
  • Urban forestery
  • Urban green infrastructures