شناسایی خزه های پوست نشین در گونۀ اندمیک لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Poir.) Spach) و ارتباط تنوع گونه های خزه با برخی از خصوصیات فیزیکو شیمیایی پوست

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

2 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

چکیده

خزه­ های پوست نشین بخش مهمی از تنوع زیستی اکوسیستم های جنگلی را شامل می­ شوند که متأسفانه اطلاعات کمی در رابطه با اکولوژی آن‌ها در مدیریت جنگل وجود دارد، چراکه به‌ عنوان اجزای برجسته اکوسیستم­ های جنگلی در نظر گرفته نمی­ شوند. در این تحقیق ضمن شناسایی خزه­ های پوست نشین بر روی درخت لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Poir.) Spach) ارتباط شاخص­ های تنوع گونه­ ای با خصوصیات فیزیکو- شیمیایی پوست این درخت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 15 پایه از درختان لرگ در پارک جنگلی نور- مازندران انتخاب و نمونه­ برداری از خزه ­ها در قاب­ های 30×40 سانتی­متری انجام شد. نمونه­ های پوست درخت نیز از دو جهت شمالی و جنوبی جدا و نمونه­ ها برای بررسی مقدار اسیدیته، هدایت الکتریکی و ظرفیت نگه­داری آب به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج مطالعات تاکسونومیک خزه ­ها نمایانگر حضور تعداد 11 گونه خزه بر روی درختان لرگ بود که در این ‌بین، گونۀ انحصاری Palamocladium euchloron بر روی بیش از 93 درصد پایه ­ها با درصد پوشش بالا ثبت شد. در این رابطه، سهم خانواده Hypnaceae با سه گونه بیشتر بود. اگرچه از لحاظ مقدار اسیدیته پوست بین جهت­ های شمالی و جنوبی اختلاف معنی­ داری مشاهده نشد ولی جهت شمالی از لحاظ ظرفیت نگه­داری آب و جهت جنوبی از لحاظ هدایت الکتریکی مقادیر بالاتری را نسبت به یکدیگر نشان دادند. با محاسبه شاخص­ های تنوع، غنا و یکنواختی مشخص شد که همبستگی معنی­ داری بین آن‌ها با خصوصیات شیمیایی پوست وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of corticolous Moss in Caucasian Walnut (Pterocarya fraxinifolia (Poir.) Spach) and relation of species diversity of the Moss with some bark physic–chemical characterizations

نویسندگان [English]

  • Mehrasa Zare 1
  • Moslem Akbarinia 1
  • Habib Zare 2
1 Natural Resources Faculty, Tarbiat Modarres University
2 Research Center of Agriculture and Natural Resources in Mazandran
چکیده [English]

Corticolous mosses are one of the most important components of biodiversity in forest ecosystems but unfortunately there is no sufficient information about their role in forest ecology because these are not known as prominent components of the forest ecosystems. In the current research, we identified mosses species which were distributed on bark of Caucasian Walnut. Also we surveyed the correlation of biodiversity index with some bark physic-chemical characterizations. Fifteen individual trees were selected in Noor forest park-Mazandran and the data was collected in a sampling quadrat with 30×40 cm dimension on their bark. The bark samples were collected from the north and south aspects and transferred to laboratory for measuring of pH, electrical conductivity and water holding capacity. After taxonomic study, 11 moss species were identified that Palamacladium euchlora were found on more than 93% of all individuals. Among all of 11 species, Hypnaceae family with three species had the most numbers. There was no significant difference in pH between north and south aspect, although water holding capacity was higher and electrical conductivity was lower in north aspect in comparison with south aspect. Biodiversity indexes such as species diversity, species richness and evenness didn’t have significant correlation with bark physic-chemical characterizations. It seems that bark morphological and physical traits provided a suitable condition for the corticolous mosses. The correlation of bark thickness and track size with biodiversity index can be considered in the future researches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forest ecosystem
  • moss
  • pH
  • water holding capacity
  • electrical conductivity