بررسی فون حشرات گال‌زای گونه های مختلف درختان بید و محاسبه شاخص های شباهت بین مناطق مختلف در استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، ارومیه

2 موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران

3 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه

چکیده

تشکیل گال یکی از شکل­های مختلف خسارت حشرات و کنه ­ها در گیاهان است.بررسی آفات گال‌ زای درختان بید در قالب اجرای طرح تحقیقاتی جمع‌آوری و شناسایی فون آفات بید و دشمنان طبیعی آن‌ها در استان آذربایجان غربی طی سال‌های 1393-1389 انجام شد. از اواخر اردیبهشت تا مهرماه هرسال نمونه ­برداری هر 15 روز یک‌بار از گونه­ های بید در هر یک از مناطق موردبررسی انجام شد. برای این منظور پایه ­هایی از هر یک از گونه­ های بید انتخاب و 4 شاخه از هر درخت در چهار جهت اصلی جغرافیایی بررسی و گال‌های حشرات گال­زا به تفکیک شمارش شدند. محاسبات آماری با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 19) انجام شد. همچنین مقاومت و حساسیت گونه ­های مختلف بید به دو گونه از آفات مهم گال­زا در ایستگاه ساعتلو شامل زنبور گال‌زای بید و پشه گال‌زای بید تعیین شد. نتایج نشان داد که گونه­ های مختلف بید در منطقه موردحمله‌ی 10 گونۀ حشره­ گال ­زا قرار ­می­ گیرند. همچنین نتایج حاصل از بررسی مقاومت گونه­ های مختلف بید نشان داد که گونۀ Salix excelsa S.G. Gmel و S. triandra Linnaeus به ترتیب دارای بیشترین حساسیت به زنبور گال­زای بید PontaniavesicatorBremi-Wolf و پشه­ گال­زای Rabdophaga heterobia Loew. بودند. بیشترین مقدار شاخص شباهت در گونه­ های گال­زای مرتبط با این درختان در دو منطقه­ دره­ خان (ارومیه- دره قاسملو) و اطراف سلماس برآورد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Gall inducing pest fauna of Willow trees and measurement of similarity indices among different sites in West Azerbaijan province

نویسندگان [English]

  • Zahra Hashemi Khabir 1
  • Mehri Babmorad 2
  • Siamak Hanifeh 3
1 Agricultural and Natural Resources Research Center of West Azerbaijan, Urmia
2 Research institute of forest and rangelands of Iran, Tehran
3 Agricultural and Natural Resources Research Center of West Azerbaijan, Urmia
چکیده [English]

Gall forming is one of the various damage forms of insects and mites on plants. This study carried out in collecting and identification of willow pests and their natural enemy’s fauna in West Azerbaijan province in a research project during 2010 -2014. The fauna of willow gall makers were evaluated at 15 day intervals starting in May to October. In order to sampling, 4 branches of each tree were studied in four geographical directions. All statistical procedures were performed using the SPSS 19 software. Susceptibility and resistance of willow species to two important gall pests were determined in Saatloo station. A total of 10 species of gall inducing pests on willow trees were collected. The results showed that Salix excelsa S. G. Gmel and Salix triandra Linnaeus were susceptible species to Pontania vesicator Bremi-Wolf and Rabdophaga heterobia Loew., respectively. The highest similarity indexes (Sorensen and Jacard) of gall inducing factors of willow trees were recorded between Salmas and Darre Khan (Urmia – Ghasemloo).

کلیدواژه‌ها [English]

  • willow
  • gall
  • similarity
  • Pontania vesicator Rabdophaga heterobia