به‌کارگیری تکنیک دلفی و روش تاپسیس در طراحی شبکه جاده جنگلی با استفاده از GIS (بررسی موردی: جنگل‌های لاکوبن،‌ عباس‌آباد،‌ مازندران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

طرح­­های جنگلداری برای استفاده مطلوب از تولیدات جنگل، تضمین بقا و تولید مستمر جنگل تهیه می­شوند. در طرح جنگلداری، طراحی مناسب شبکه جاده­ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش برای انتخاب معیارها ازتکنیک دلفی و شاخص­های آماری از قبیل مد، میانه و میانگین و آزمون دوجمله­ای استفاده شد. سپس معیارها با استفاده از روش تاپسیس براساس مقایسه زوجی وزن­دهی شدند و با تلفیق نقشه معیارها و وزن هر یک به روش وزن­دهی خطی، نقشه مطلوبیت جاده­سازی تهیه شد. با استفاده از نرم­افزار PEGGERدر محیطArcViewنه گزینه شبکه جاده طراحی و ارزیابی شدند و بر این اساس بهترین گزینه انتخاب شد. وزن معیارهای شیب دامنه، موجودی در هکتار و تراس­های طبیعی به­ترتیب 42/0، 24/0 و 10/0 به­دست آمد. طبق نتایج حاصل از ارزیابی گزینه­های شبکه جاده، جاده­های طراحی­شده 3، 7 و 5 به­ترتیب با ارزش واحد طول 01/5725، 88/5668 و 85/5573 به­عنوان سه گزینه مهم انتخاب شدند.نتایج این پژوهش نشان داد که توجه به معیارهای فنی و زیست­محیطی در طراحی جاده موجب کاهش تخریب و صدمات محیط­زیستی و کاهش هزینه­های نگهداری جاده خواهد شد. همچنین با تلفیق نرم­افزار GIS و PEGGER طراحی مناسب­تر جاده­های جنگلی امکان­پذیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Applying Delphi approach and TOPSIS method in designing forest road network using GIS (case study: Lacobon forests, Abbasabad, Mazandaran)

نویسندگان [English]

  • Masumeh Salmaliyan 1
  • Seyed Rostam Mousavi Mirkala 2
  • Mahdi Erfanian 3
  • Omid Hoseinzadeh 2
1 M.Sc. of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran
2 Assistance professor, Faculty of natural resources, Urmia University, Urmia, Iran
3 Associate Professor, Faculty of natural resources, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

Forest management plan are prepared for desirable use of forest products, ensuring the survival and continuous production. In forest management plan, designing appropriate roads play an important role.  In this study, Delphi technique and statistical parameters such as mode, median, mean, and binomial test were used to select the criteria. Afterwards, the criteria were weighted using TOPSIS method based on pairwise comparison and a road construction utility map was prepared by combining the criteria map and the weight of each by linear weighting method. Based on the suitability map, nine road network variants were designated and evaluated using PEGGER in ArcView software and the best option was selected. The weight of factors such as slope, forest stock and natural terrace were calculated 0.42, 0.24 and 0.10, respectively. Among all, the three variants including 3, 5, and 7 with 5725.01, 5668.88, and 5573.85 unit value per km revealed the best road networks. The study results showed that considering the environmental and technical criteria in the forest road designing mitigate environmental impact and reducing maintenance costs. Therefore, it is possible to design more suitable forest roads by combining GIS and Pegger software.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forest road network
  • Delphi method
  • TOPSIS
  • PEGGER