پارازیتوئیدهای نسل جنسی زنبورهای گال‌زای بلوط ایرانی (‏Quercus brantii Lindl.‎‏) و محاسبه تنوع و غنای گونه‌ای آنها در جنگل‌های زاگرس شمالی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.‏

3 دانشیار، گروه گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و‎ ‎منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی، تبریز، ایران‏

4 استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. ‏

چکیده

زنبورهای پارازیتوئید از دشمنان طبیعی و عامل اصلی مرگ­ومیر زنبورهای گال­زای بلوط (خانواده Cynipidae) هستند. این پژوهش در سال­های 1397 و 1398در مناطق ربط و واوان (شهرستان سردشت) برای شناسایی نسل جنسی زنبورهای گال­زا روی بلوط ایرانی Quercus brantii Lindl. و جمع­آوری دشمنان طبیعی آنها انجام شد. گال­های جمع­آوری­شده به آزمایشگاه منتقل و برای جمع­آوری عوامل گال­زا و پارازیتوئیدهای مربوطه در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شدند. شاخص­های تنوع، یکنواختی شانن و سیمسون و همچنین غنای گونه­ای پارازیتوئیدها به روش ریرفکشن (Rarefaction) محاسبه شدند. در این پژوهش 14 گونه زنبور پارازیتوئید متعلق به 6 خانواده از راسته بال­غشاییان شناسایی شدند. بیشترین فراوانی پارازیتوئیدهای جمع­آوری­شده از مناطق ربط و واوان مربوط به گونه Bootanomyia dorsalis بود. میانگین شاخص­های تنوع و یکنواختی پارازیتوئیدهای جمع­آوری­شده در دو منطقه مورد بررسی از اختلاف معنی­داری با یکدیگر برخوردار نبود و تنها مقدار شاخص تنوع شانن بین مناطق ربط و واوان از اختلاف معنی­داری در هر دو سال برخوردار بود، به­طوری­ که مقدار این شاخص در منطقه ربط بیشتر از منطقه واوان به ثبت رسید. بیشترین مقدار غنای گونه­ای پارازیتوئیدهای زنبورهای گال­زای بلوط ایرانی نیز در سال 98 در منطقه ربط مشاهده شد.
(Fabricius), Eupelmus urozonus (Dalman), Eurytoma adleriae (Zerova), Mesopolobus albitarsus (Walker), M. amaenus (Walker), Ormyrus pomaceus (Geoffroy in Fourcroy), Pediobius saulius (Walker), Sycophila flavicollis (Walker), S. iracemae (Nieves), Torymus auratus (Müller), Torymus sp.
بیشترین فراوانی پارازیتوئیدهای جمع‌آوری شده از مناطق ربط و واوان مربوط به گونه Bootanomyia dorsalis بود. میانگین شاخص‌های تنوع و یکنواختی پارازیتوئیدهای جمع‌آوری شده در دو منطقه مورد مطالعه از اختلاف معنی‌داری با یکدیگر برخوردار نبود و تنها میزان شاخص تنوع شانن بین مناطق ربط و واوان از اختلاف معنی‌داری در هر دو سال برخوردار بود. به‌طوری‌که میزان این شاخص در منطقه ربط بیشتر از منطقه واوان به ثبت رسید. بیشترین میزان غنای گونه‌ای پارازیتوئیدهای زنبورهای گال‌زای بلوط ایرانی نیز در سال 98 در منطقه ربط مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Parasitoids of the sexual generation of oak gall wasps on the Persian oak (Quercus ‎brantii lindl.) and their species diversity and richness in Iranian northern Zagros ‎forests

نویسندگان [English]

  • Seyed Anvar Hosseini 1
  • Mohammad Reza Zargaran 2
  • Hossein Lotfalizadeh 3
  • Javad Eshaghi Rad 4
1 MSc. Student of Forestry, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, ‎I. R. Iran‎
2 Assistant Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I. R. ‎Iran
3 Associate Professor, Department of Plant Protection, East-Azerbaijan Research Center of Agriculture and ‎Natural Resources, Tabriz, I. R. Iran.
4 Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I. R. Iran. ‎
چکیده [English]

Parasitoid wasps are one of the natural enemies and major causes of mortality of Oak gall wasps (Cynipidae). This study was conducted during 2018-2019 in Rabat and Vavan regions (Sardasht –West-Azerbaijan) in order to identify the sexual generation of oak gall wasp’s species on the Persian oak Quercus brantii and their natural enemies. The galls were reared to collect gall wasps and parasitoids in laboratory. Then, Species diversity, evenness and species richness (with Rarefaction method) were calculated with Ecological Mothology 3.0 software. 14 parasitoid wasps belonged to six families of Hymenoptera were identified. Bootaniomyia dorsalis had the highest frequency among collected parasitoid wasps from Rabat and Vavan in two years. The mean of diversity and evenness indexes in 2018 and 2019 in two studied regions showed that the mean of diversity between Rabat and Vavan had a significant difference in both years. The Shannon diversity index in Rabat was more than Vavan. The highest richness of parasitoids was recorded in Rabat in 2019.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oak
  • Population
  • Natural Enemies
  • Gall
  • Biodiversity
Azizkhani, E.; Sadeghi, S. E.; Rasoulian, G. R.; Tavakoli, M.; Omid, R.; Moniri, V. R.; Yarmand, H., Survey of gall wasp of the family Cynipidae associated with two oak species Quercus brantii and Q. infectoria in Lorestan. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research 2007, 5 (1), 66-79. (In Persian)
Bagheri, Z.; Eshaghi Rad, J.; Zargaran, M. R., Effect of forest density on richness and diversity of spring oak gallwasps (sexual generation) at oak forests in West Azarbaijan. Iranian Journal of Forest 2019, 10 (4), 531-542. (In Persian)
Beygi Heidarlou, H.; Banj Shafiei, A.; Erfanian, M.; Tayyebi, A.; Alijanpour, A., Forecasting deforestation and forest recovery using Land Transformation Model (LTM) in Iranian Zagros forests. Forest Research and Development 2020, 7 (4), 527-544. (In Persian)
Bonsignore, C. P.; Vizzari, G.; Vono, G.; Bernardo, U., Short-term cold stress affects parasitism on the Asian chestnut gall wasp Dryocosmus kuriphilus. Insects 2020, 11 (12), 841.
Davis, M. J.; Andersen, J. C.; Elkinton, J., Identification of the parasitoid community associated with an outbreaking gall wasp, Zapatella davisae, and their relative abundances in New England and Long Island, New York. Ecology and Evolution 2019, 9 (1), 19-25.
Golestaneh, S. R.; Sadeghi, S. E.; Azizkhani, E.; Farrar, N., Oak cynipid gall wasps (Hym.: Cynipidae) and associated parasitoids on Persian oak, Quercus brantii in southern Zagros. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research 2008, 6 (1), 22-28. (In Persian)
Khodakarimi, A.; Zargaran, M. R.; Lotfalizadeh, H.; Eshaghi-Rad, J., Parasitoids of Oak gall wasps on (Quercus infectoria) in oak forests of west Azarbaijan province. The 1st National Congress on Iranian Forests, Research and Development 2019, pp 26-32. (In Persian)
László, Z.; Tóthmérész, B., The enemy hypothesis: correlates of gall morphology with parasitoid attack rates in two closely related rose cynipid galls. Bulletin of entomological research 2013, 103 (3), 326-335.
Mahmoudi, M.; Alijanpour, A.; Banj Shafiei, A.; Zargharan, M. R.; Mansouri, A., Effects of preservation plan on quantitative and qualitative characteristics of the mature stand, regeneration and extension of Loranthus europaeus in Salas-e Babajani County Forest. Forest Research and Development 2021, 7 (2), 183-197. (In Persian)
Maldonado-López, Y.; Cuevas-Reyes, P.; Oyama, K., Diversity of gall wasps (Hymenoptera: Cynipidae) associated with oak trees (Fagaceae: Quercus) in a fragmented landscape in Mexico. Arthropod-Plant Interactions 2016, 10 (1), 29-39.
Maldonado-Lopez, Y.; Cuevas-Reyes, G.; Nieves-Alder, J.; Oyama, k., Gall wasp community response to fragmentation of oak tree species: importance of fragmet size. Ecosphere 2015, 6 (3), 31-36.
Melika, G., Gall Wasps of Ukraine: Cynipidae. Vestnik Zooligii, supplement 21, 2004; pp 1-644.
Mutun, S.; Dinc, S., Twelve oak gall wasp species (Hymenoptera: Cynipidae) new to the Turkish fauna. Turkish Journal of Zoology 2015, 39 (5), 962-964
Nazemi, J.; Talebi, A. A.; Sadeghi, S. E.; Melika, G.; Lozan, A., Species richness of oak gall wasps (Hym: Cynipdae) and identification of associated inquilines and parasitoids on tow oak species in western Iran. North-Western Journal of Zoology 2008, 4 (2), 189-202.
Panzavilta, T.; Croci, F.; Bracalini, M.; Melika, G.; Benedettelli, S.; Florenzano, G. T.; Tibere, R., Population dynamics of native parasitoids associated with the Asian Chestnut gall wasp (Chilaspis kuriphilus) in Italy. Psyche 2018, 18, 1-13.
Sadeghi, S. E.; Melika, G.; Stone, G. N.; Tavakoli, M.; Barimani, H.; Zeinali, S., A review of Oak gall wasps of Iran, distribution, host plants and introducing a managing programm for their`s protection. Journal of Plant Research (Iranian journal of Biology) 2014, 27 (3), 450-464. (In Persian)
Salehi, p.; Banj Shafiei, A.; Barin, M.; Khezri, Kh., Effect of surface fire on dynamic of some chemico-physical properties of forest soil, Sardasht, West Azarbayjan. Forest Research and Development 2020, 6 (3), 395-410. (In Persian)
Santos-de-Araújo, W., Different relationships between galling and non-galling herbivore richness and plant species richness: a meta-analysis. Arthropod-Plant Interactions 2013a, 7 (4), 373-377.
Santos-de-Araújo, W.; Scareli-Santos, C.; Guimarães-Guilherme, F.; Cuevas-Reyes, P., Comparing galling insect richness among Neotropical savannas: effects of plant richness, vegetation structure and super-host presence. Biodiversity and Conservation 2013b, 22 (4), 1083-1094.
Simon, N.; Bungton, M. L.; Forshage, M., Afrotropical Cynipoidea (Hymenoptera). ZooKeys 2015, 493, 1-176.
Smith-Freedman, C. J.; Andersen, J. C.; Griffin, B. P.; Schick, K.; Elkinton, J. S., Rise and fall of oak gall wasp (Cynipidae) outbreak in Masachusets. Environmental Entomology 2019, 48 (6), 1277-1285.
Tavakoli, M.; Hosseini-Chegeni, A.; Stone, G.; Sadeghi, S. E.; Atkinson, R. J.; Melika, G., The gall wasp fauna of Iran (Hymenoptera: Cynipidae: Cynipinae): species checklist and biogeographical assessment. Zootaxa 2021, 4948 (3), 301-335.
Triyogo, A.; Yasuda, H., The effects of a parasitoid wasp of a gall-making insect on host plant characteristics & abundance of sharing host-plant herbivore. Biodiversitas 2019, 20 (12), 3499-3507.
Ward, A. K. G.; Sofia, I.; Sheikh, S. I.; Forbes, A. A., Diversity, host ranges, and potential drivers of speciation among the inquiline enemies of oak gall wasps (Hym.: Cynipidae). Insect Systematics and Diversity 2020, 4 (6), 1-13.
Zargaran, M. R.; Safaralizadeh, M. H.; Pourmirza, A. A., A study on the abundance and species diversity of cynipid wasps (Hym.: Cynipidae) in West Azerbaijan province, Iran. Journal of Entomological Society of Iran 2012, 31 (2), 63-77. (In Persian)
Zhang, Y. M.; Gates, M. W.; Shorthouse, J. D., Revision of Canadian Eurytomidae (Hymenoptera: Chalcidoidea) associated with galls induced by cynipid wasps of the genus Diplolepis Geoffroy (Hymenoptera: Cynipidae) and description of new species. Journal of Hymenoptera 2017, 61, 1-29.