برآورد مشخصه‌های اکوهیدرولوژیک تنه و تاج درختان در جنگل دست‌کاشت کاج تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

2 دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

امروزه یکی از موضوعات پژوهشی در زمینة اکوهیدرولوژی، برآورد مشخصه­های اکوهیدرولوژیک تاج­پوشش و تنه درختان است که به مدیران در انتخاب گونة مناسب برای پروژه­های جنگلکاری، فاصلة کاشت درختان، تیمارهای آبیاری و جنگل‌شناسی (تنک­کردن، روشن­کردن و هرس­کردن درختان) کمک می­­کند. هدف پژوهش پیش­رو، برآورد مشخصه­های اکوهیدرولوژیک درختان تودة جنگلی کاج تهران در پارک جنگلی چیتگر تهران طی یک دورة دوساله بود. بدین منظور، مقدار باران در هر رخداد با استفاده از 10 باران‌سنج، مقدار تاج­بارش با استفاده از 60 باران­سنج و مقدار ساقاب با استفاده از جمع­آوری­کننده­های ساقاب مارپیچی شکل که بر روی شش درخت نصب‌شده بودند، اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که نقطة برآوردی اشباع آب تاج­پوشش: 07/2 میلی­متر، ظرفیت نگهداری آب تاج­پوشش: 97/0 میلی­متر، نسبت تبخیر به شدت باران در زمان بارندگی: 27/0، ضریب تاج­بارش مستقیم: 30/0، ظرفیت نگهداری آب تنه: 36/0 میلی­متر، ضریب ساقاب: 17/0، نقطه اشباع آب تنه: 12/2 میلی­متر و ضریب قیفی شکل تاج‌پوشش: 54/8 حاصل شدند. این پژوهش، اولین گام در راه شناخت هم­زمان تمام مشخصه­های اکوهیدرولوژیک تاج­پوشش و تنه درختان در کشور محسوب می‌شود و پیشنهاد می­شود که در پژوهش­های آتی، این مشخصه­ها در دورة زمانی طولانی مدت­تر و به­صورت هم­زمان مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of ecohydrological parameters of trunk and canopy of a Pinus eldarica plantation.

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Moein Sadeghi 1
  • Pedram Attarod 2
1 PhD student of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran.
2 Associate Professor, Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran.
چکیده [English]

Knowledge of canopy and trunk ecohydrological parameters is a decision support tool for forest managers to choose suitable species for plantations, tree spacing, irrigation treatments, and silvicultural treatments including thinning, lighting, and pruning. The purpose was to estimate the canopy and trunk ecohydrological parameters of eldar pine (Pinus eldarica) in Chitgar Forest Park, near Tehran (Iran) during two years measurements. To measure gross rainfall, ten rain-gauges were installed in an open area adjacent to the trees, and throughfall were measured using 60 rain-gauges installed beneath of canopy, and stemflow was measured using the spiral type stemflow collectors installed at six trees. The results showed that estimated canopy saturation point, canopy storage capacity, the ratio of mean evaporation rate from to the mean rainfall intensity, and free throughfall coefficient were 2.07 mm, 0.97 mm, 0.27, and 0.30, respectively. Trunk storage capacity, stemflow partitioning coefficient, trunk saturation point, funneling ratio coefficient were estimated 0.36 mm, 0.17, 2.12 mm, and 8.54, respectively. This study was the first step for understanding the trunk and canopy ecohydrological parameters simultaneously. However, we recommend to consider all these parameters in longer periods collectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canopy storage capacity
  • Stemflow funneling ratio
  • Stemflow partitioning coefficient
  • Trunk storage capacity