مقدمه‌ای بر ویژگی‌های رستنی‌های زیست‌بوم ماندابی نئور اردبیل

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

2 دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

4 پژوهشگر موسسه بوم‌شناسی و تنوع زیستی مدیترانه، وابسته به مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، دانشگاه مارسی و موسسه ملی توسعه پایدار فرانسه، اکس-آن-پرووانس، فرانسه.

چکیده

در این بررسی، رستنی­های رویشگاه آبی دریاچه نئور و تورب­زارهای بخش جنوبی و جنوب­غربی آن در امتداد یک شیب (گرادیان) رطوبتی بررسی ­شد. بر اساس ترکیب پوشش گیاهی و تغییر شیب رطوبتی، چهار پهنة رویشی تفکیک و 84 آرایة گیاهی (27 خانواده و 45 جنس) شناسایی ­شد. مهم­ترین خانواده­های گیاهی در این چهار پهنة رویشی شامل Poaceae (10 گونه)، Cyperaceae (9 گونه)، Asteraceae و Fabaceae (هرکدام 6 گونه) و Polygonaceae و Santalaceae (هرکدام 4 گونه) بودند. از نظر شکل زیستی، در پهنة رویشی اول (بخش کم­عمق کناری دریاچه)، هیدروفیت­ها با 8 گونه (61 درصد)، در پهنة رویشی دوم (گذار دریاچه-تورب­زار)، هلوفیت­ها با 10 گونه (47 درصد) و در پهنه­های رویشی سوم (تورب­زار) و چهارم (چمن­زارهای مرطوب)، همی­کریپتوفیت­ها به­ترتیب با 23 (70 درصد) و 15 گونه (88 درصد)، از بیشترین فراوانی برخوردار بودند. اکوسیستم ماندابی کوهستانی نئور، رویشگاه گونه­های گیاهی کمیابی مانند نی­توپی (Sparganium emersum) و انبانی (Utricularia minor) است. حفاظت از چنین زیست­بوم­های با ارزش و کمیابی، گامی مهم و اساسی در نگهداری و حراست از ذخایر ژنتیکی کشور در درازمدت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A preliminary floristic study of Neor high altitude wetland, Ardebil province, NW Iran

نویسندگان [English]

  • Khadije Alinejad 1
  • Elias Ramezani Kakroudi 2
  • Alireza Naghinejad 3
  • Morteza Djamali 4
1 M.Sc. of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I.R. Iran.
2 Associate Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I.R. Iran.
3 Associate Professor, Department of Biology, Faculty of Basic Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, I.R. Iran.
4 IM BE, Aix-Marseille Université, CNRS, IRD, Avignon Université, Europôle Méditerranéen de l'Arbois, BP 80, F-135 45 Aix-en-Provence cedex 04, France.
چکیده [English]

The high-altitude Lake Neor along with its southern and southwestern marginal peatlands in northwestern Iran (Ardebil province) are unique in terms of floral and vegetation diversity. This floristic study presents the floral composition of different vegetational belts of the southern part of the lake and its marginal peatlands along a humidity gradient. Four vegetation zones were defined based on vegetation composition and water availability. A total number of 84 plant taxa belonging to 45 genera and 27 families were identified. The most abundant families included Poaceae (10 species), Cyperaceae (9 species), Asteraceae and Fabaceae (6 species each) as well as Polygonaceae and Santalaceae (4 species each). The life form analysis revealed that hydrophytes (8 species, 61%) and helophytes (10 species, 47%) predominated in the first (shallow margins of the lake) and second (lake-peatland transition) zones. Whereas hemicryptophyte was the main life form in the third (peatland) and fourth (wet meadows) vegetation belts, with 23 (70%) and 15 species (80%), respectively. From a chorological viewpoint, the vast majority of the flora under consideration belonged to pluriregional and/or Irano-Turanian origins. The Neor montane wetland is one of the few ecosystems in Iran, which inhabit a number of rare plant species such as Sparganium emersum and Utricularia minor. Strict conservation of such unique vulnerable ecosystems may guarantee the long-term preservation of the genetic diversity of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moisture gradient
  • Montane lake
  • Neor
  • Peatland
  • Rare aquatics