روابط بین ذخیره کربن آلی خاک با برخی از متغیرهای رویشگاهی در توده آمیخته راش- ممرز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران و دانش آموخته دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

2 دانشیار، گروه جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

3 دانشیار، بخش تحقیقات جنگل مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی مقدار تأثیر تولید، تجزیه و انبارش لاشریزه، حرارت و رطوبت خاک و هوا، پایداری خاکدانه و بافت خاک بر ذخیرة کربن آلی خاک و ارائه مدل، در سه تودة آمیخته راش - ممرز در سری یک جنگل شصت کلاته استان گلستان است. بعد ازانتخاب 20 نمونه در هر تیمار، به مدت یک سال (از بهمن 1392 تا بهمن 393) برداشت از عمق 20 سانتی‎متری خاک سطحی انجام و برای تعیین مقدار کربن آلی و درصد رطوبت به آزمایشگاه انتقال یافت. برداشت لاشریزه و اندازه‎گیری تجزیه و تولید با تعبیه کیسة لاشبرگ (14 عدد در هر نقطه) و تلة لاشریزه (یک عدد در هر نقطه) در هر یک از تیمارها در طول سال انجام پذیرفت. در 60 نمونه، وزن مخصوص ظاهری، درصد سنگ و سنگریزه، درجه حرارت خاک و هوا، رطوبت هوا و بافت خاک نیز تعیین شد. برای نمایش روابط بین ذخیرة کربن آلی خاک با عوامل اندازه‎گیری شده، از تحلیل مسیر در سطح احتمال 99 درصد استفاده شد و مدلی به‎صورت شبکه ارائه شد که تأثیر عوامل آشکار و پنهان بر ذخیرة کربن آلی خاک را نشان داد. مدل مربوطه با مربع کای 089/9 و 05/0P> و ریشه میانگین مربع خطای برآورد با مقدار 013/0، برازش بسیار مناسبی با مقادیر مشاهده‎­شده داشت. رس، ساختمان خاک (پایداری خاکدانه)، رطوبت و حرارت خاک به‎ترتیب با ضرایب مسیر 62/0، 27/0-، 25/0- و 201/0، بیش­ترین سهم را در تخمین ذخیرة کربن آلی داشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between soil organic carbon pool and some site variables in the mixed beech-hornbeam stand

نویسندگان [English]

  • Maryam Moslehi 1
  • Hashem Habashi 2
  • Ramin Rahmani 2
  • Khosro Saghebtalebi 3
1 Assistant Professor, Research Division of Natural Resources, Hormozgan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Bandarabbas, Iran and Ph. D graduated from Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Recourses.
2 Associated Professor, Department of Silviculture and Forest Ecology, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Recourses, Gorgan, I.R. Iran.
3 Associate Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effectiveness of litterfall production, decomposition, accumulation, temperature, moisture, soil texture and stability on soil organic carbon pool (Socp) and exhibition a model for prediction of it, at three mixed beech-hornbeam stands located in district one of Shastkolate forest, Golestan province from 2/11/2014 to 2/11/2015. In order to perform of this study, 20 points were chosen at each treatment and collected soil samples at the depth of 20 cm, to determine soil organic carbon pool and soil moisture. In order to determine decomposition and litter production, 14 litter bags and 1 litter trap were installed in each point and collected within a year. In 60 samples, bulk density, % volume of coarse fragments, soil texture, weather and soil temperature and weather moisture were determined. To display the relationship between socp and litterfall production, decomposition, accumulation, temperature, moisture, soil texture and stability, path analysis at the level of 99% was used and a network model was exhibited which showed the influence of obvious and unobvious factors on socp. The Chi-square and Root mean square error approximation of corresponding model were 9.089 (P>0.05) and 0.013. So the network model had a good fit. In the relevant model, clay, soil moisture, soil temperature and soil stability were direct influential factors with path coefficients 0.62, -0.27, -0.25 and 0.201 respectively which had the highest contribution in socp estimation. So a formula was exhibited by use of direct factors to predict socp.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate
  • Litter production
  • Organic carbon pool
  • Soil microclimate
  • Soil physical properties