کارایی شاخص‌های عددی و غیرعددی در تعیین تنوع زیستی بندپایان مزوفون خاک و لاشبرگ در شرایط فیزیوگرافی مختلف در جنگل‌های بلوط ایرانی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

2 استادیار، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

3 استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

4 دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی کارایی شاخص­های عددی و مدل­های توزیع رتبه-فراوانی در ارزیابی تنوع مزوفون خاک و لاشبرگ در شرایط فیزیوگرافی مختلف انجام شد. نمونه­برداری در سه طبقه ارتفاعی پایین­بند، میان­بند و­ بالابند و در دو جهت جغرافیایی (شمالی و جنوبی) انجام شد. همچنین در هر طبقه ارتفاعی، سه طبقه شیب مختلف (کمتر از 25، 25-50 و بیش از 50 درصد) تعیین شد. سه خط­نمونه با طول حدود 100 متر در هر طبقه شیب پیاده شد. سه مرکز نمونه­­برداری در طول هر خط­نمونه (ابتدا، وسط و انتها) تعیین شد. در اطراف هر مرکز نمونه‌برداری، یک نمونه لاشبرگ و یک نمونه خاک از عمق 10 سانتی‌متری برداشت شد. در آزمایشگاه نمونه­های خاک و لاشبرگ در داخل قیف برلیز قرار داده شد تا بندپایان مزوفون موجود در آن خارج شوند. نتایج نشان­ داد که تنوع شانون­ وینر، یکنواختی پایلو و غنای­ مارگالف مزوفون به­طور معنی­داری تحت تأثیر عمق نمونه­برداری، جهت دامنه، شیب، ارتفاع از سطح دریا و اثر متقابل آنها قرار گرفته است. مقدار تنوع شانون وینر در دامنه شمالی، میان­بند، شیب کمتر از 25 درصد و در لاشبرگ بیش­ترین مقدار بود. تنوع شانون وینر و غنای مارگالف در میان­­بند هر دو جهت شمالی و جنوبی در لاشبرگ بیشتر بود و به­طور معنی­داری در عمق 10 سانتی­متری کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Efficiency of numerical and parametrical indices to evaluate biodiversity of soil and litter arthropods mesofauna in different physiographic positions in Zagros oak forests

نویسندگان [English]

  • Javad Cheraghi 1
  • Mehdi Heydari 2
  • Majid Mirab Balou 3
  • Reza Omidi pour 4
1 M.Sc. Student of Forest Science, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, I.R. Iran.
2 Assistant Profesor, Department of Forest Science, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, I.R. Iran.
3 Assistant Profesor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, I.R. Iran.
4 Ph.D. Student of Rangeland, Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Shahrekord University, Shahrekord, I.R. Iran.
چکیده [English]

This study aimed to determine the efficiency of numerical and parametrical indices to evaluate biodiversity of soil and litter mesofauna in different physiographic positions. Sampling was conducted in three height classes above sea level (low land, middele land and high land) and two aspects (north and south). Also, in each altitude class, three different slope classes (less than 25%, 50-25% and more than 50%) were determined. Three transects of about 100 m were established in each of the slope classes. Three sample points were located along each transect. Around the center of each sample point, a litter layer and a soil sample to a depth of 10 cm speratly were taken. In the laboratory, soil and litter samples were placed inside a Berlese funnel to bring out arthropods mesofauna. The results showed that soil mesufauna Shannon–Wiener's diversity, Pielou's evenness and Margalef's richness indices, were significantly affected by aspect, elevation, sampling depth and their interactions. Along the northern aspect and in the litter layer, the highest Shannon–Wiener's diversity index was observed in middle land and slpoe < 25 percentage. In both slope-faces, soil mesufauna Margalef's and Shannon–Wiener's indices were higher in the litter layer and decreased significantly at a depth of 10 cm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arthropods
  • Diversity
  • Zagros
  • Numerical and parametrical indices
  • Physiography